Tag Archives: nrc

How to be an artist. The End.

26 dec

howtobeanartist_theend.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier

en hier

Les 26 hier

Les 27 hier

Les 28 hier.

Stap Zes: Attain Gallactic Brain

Jerry’s kosmische epigrammen. (dat moest ik even opzoeken: epigram (puntdicht, sneldicht) is een kort en bondig gedicht met een woordspeling of pointe.)

Les 29: Kunst is zelfkennis.

Kunst is geen optie, geen siertuin voor het kasteel van beschaving. Het is niet meer of  minder belangrijk dan filosofie, religie of psychologie.

Les 30: “Kunstenaars bezitten niet de betekenis van hun werk.” — Roberta Smith

Onthoudt: iedereen mag jouw kunst – elke kunst – op elke manier die voor ze werkt gebruiken. Jij kan dan wel zeggen dat je werk over het vluchtelingenprobleem gaat maar anderen zeggen misschien wel dat het over klimaatverandering gaat of dat het een natuurstudie is. Cool. 

Les 31: Alle kunst is subjectief.

Wat dit betekent? We zijn het eens dat sommige kunstenaars goed zijn, maar je kan zomaar voor een Rembrandt staat en denken….Het is best bruin. Prima! Het betekent niet dat je dom bent.

Het betekent dat ondanks dat er maar een tekst van Hamlet is, iedereen die het stuk ziet een andere Hamlet ziet. Bovendien zie je, elke keer als je Hamlet opnieuw ziet, een andere. Dit geldt met bijna alle goede kunst. Het verandert constant en elke keer als je het opnieuw ziet, vraag je je af Hoe kon ik dat de vorige keer missen? Nu zie ik het eindelijk echt! Tot een volgende keer en het werk je denken weer omgooit en je waarneming verrijkt en verdiept.

Kunst voert je mee in een ander soort werkelijkheid: Kunst is een statisch, onveranderd ding dat nooit hetzelfde is. Een soort virtual reality die iedereen anders beleeft.

Les 32: Prijs Kwetsbaarheid

Radicale kwetsbaarheid. 

Wat dat betekent? Dat je je werk durft te volgen in de verste hoeken en donkerste plekken. Dingen over jezelf onthullen die je pas kunt onthullen als het werk dit toelaat en niet te falen in middelmatigheid en laffe, halfslachtige pogingen.  Je moet bereid zijn om flamboyant te falen, dingen te doen die dom lijken en anderen je wellicht als slecht persoon zullen beoordelen. Als het eng wordt, blijven kijken en verder werken.

Kun je dat?

Durf je dat?

Les 33: Wees Waanzinnig

Om drie uur ‘s-nachts hebben we allemaal bezoek van onze demonen. Saltz is oud maar hij wordt elke nacht toegesproken. En overdag.

Ze vertellen je dat je niet goed genoeg bent, niet naar de goede school ging, dom bent, onbekwaam, veel te duur bent (of te goedkoop), niet origineel bent, niemand het iets kan schelen wat je doet, dat je HE LE MAAL niets toevoegt. Ze vertellen je dat je maar doet alsof, nep bent, lui, dat mensen dwars door jou en je werk kijken, je geen idee hebt waar je mee bezig bent en dat je het alleen maar doet voor aandacht en geld.

Saltz heeft een oplossing om je demonen de rug toe te keren; luister met aandacht naar je demonen en moedig ze aan om met nog meer te komen. Nog erger. Nog pijnlijker. Zo’n half uur tot een uur om vervolgens keihard “Jaaaa, maar ik ben een fucking genie.”

Dat ben je…..nu. Kunst is voor allen maar niet voor iedereen. Deze 33 regels zijn je tools. Gebruik ze en verander je wereld……de wereld. Aan het werk!

ps

Alle lessen in pdf? Download ze hier:

howtobeanartist

How to be an artist. LES 28. Ik haat houden van.

25 dec

ikhaathoudenvan.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier

en hier

Les 26 hier

Les 27 hier

Stap Zes: Attain Gallactic Brain

Jerry’s kosmische epigrammen. (dat moest ik even opzoeken: epigram (puntdicht, sneldicht) is een kort en bondig gedicht met een woordspeling of pointe.)

Les 28: Waar je niet van houdt is net zo belangrijk als waar je wel van houdt.

Zeg niet, “Ik haat figuratieve schilderijen.” Je weet nooit wanneer je aandacht echt wordt getrokken  door een zogenaamd figuratief schilderij. Dus wees geen kunst begrafenis ondernemer die verkondigt dat bepaalde media ‘dood’ zijn. “Schilderen is dood,” “De roman is dood,” “De schrijver is dood,””Fotografie is dood,”” Geschiedenis is dood,”

Niets is dood!

En ik heb inmiddels geleerd dat wat je ziet niet altijd is wat je eruit kunt halen. Zo ben ik niet heel enthousiast of geïnteresseerd in de fotografie van andere planeten of sterren. Ja eigenlijk alles wat zich verder dan 10.000 kilometer van de aarde bevindt. Ok, ik haat foto’s van de maan niet maar ik zou er toch niet gauw een boek over kopen. Toch twijfelde ik bij het zien van het werk van Nadine Schlieper en Robert Pufleb.

Niet zozeer om wat ik zag maar om wat het is.

Dit is het werk dat ik zag:

Schermafbeelding 2018-12-25 om 11.08.28

Een boek over de maan vind ik bijvoorbeeld veel minder interessant dan de volle maan kalender. Daar heb ik wat aan. Of denk ik wat aan te hebben als ik mijn vreemde (slaap)gedrag wil verklaren.

2018-Moon-card

Maar het wordt een heel ander verhaal als ik weet hoe die maanfoto’s gemaakt zijn. Of eigenlijk wat het zijn. Want het is niet de maan.

Het is een pannenkoek.

Melk, ei en meel op het vuur gemasseerd tot een galactisch wonder.

Pannenkoeken eten met volle maan.

Dat zouden meer mensen moeten doen.

How to be an artist. LES 27. Familie hebben is OK. of doe er iets mee…of aan

24 dec

FAMILIEISOK.001.jpeg.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier

en hier

Les 26 hier.

Les 27: Een familie hebben is ok……of doe er iets mee….OF AAN.

Er is een ongeschreven reden dat, met name voor vrouwen in de kunstwereld, kinderen hebben slecht is voor je kunstcarrière. Dat is belachelijk.

Waarschijnlijk had 90% van alle kunstenaars kinderen. Deze kunstenaars waren meestal mannen en het was niet slecht voor hun carrière. Vrouwen waren aan huis en kind gebonden, werden niet toegelaten op scholen en academies, mochten geen naakten schilderen, laat staan leerling zijn van kunstenaars. Dat is voorbij.

Laatst luisterde ik de podcast van Lynn Berger bij de Correspondent. Ze schrijft over cultuur en cliches. Ze is gefascineerd door de sleutelwoorden van deze tijd. “Misschien ken je ze wel, woorden als innovatie, of impact of ambitie. Die lijken vanzelfsprekend maar wanneer je ze tegen het licht houdt, blijken ze stiekem heel veel te zeggen over wie we denken, hopen en vrezen te zijn.”

In de derde aflevering van 29 november 2018 brengt “ze een ode aan een woord dat geen sleutelwoord is, maar dat wel zou moeten zijn. Namelijk onderhoud.”

Beluister de podcast hier.

In de podcast vertelt Berger het mooie voorbeeld van Mierle Laderman Ukeles.

“New York 1969. Ze is net moeder geworden. Een dochter, een zegen, maaaaarrr er is een probleem. De zorg voor de baby en het huishouden slokken al haar tijd op. Wanneer moet ze nu kunst maken. Omdat het 1969 is, en New York en omdat Ukeles een kunstenaar is, doet ze wat ieder ander in haar positie zou hebben gedaan, ze schrijft een manifest; I do a hell of a lot of washing, cleaning, cooking, renewing, supporting, preserving, etc. Staat erin en also up to now separately I DO ART.

manifesto_Ukeles

In haar manifesto for maintenance art formuleert Ukeles ook meteen de oplossing voor haar probleem. Niet langer zal kunst een aparte activiteit zijn naast al het andere dat ze moet doen, nee, voortaan zal ze van haar dagelijkse onderhoudswerkzaamheden Het Werk maken. Kunst dus. Onderhoudskunst. Immers als Marcel Duchamp een urinoir in een sculptuur kon veranderen door het te signeren en in een museum te plaatsen, dan kan zij van het huishouden best een performance maken. En dat doet ze. Haar performances beginnen klein met alleen haarzelf en haar kinderen, de tweede dienst zich al gauw aan, als publiek en uitvoerder in een. Het aankleden van haar kinderen, het sorteren van de sokken, het poetsen van de badkamer, Ukeles fotografeert het, geeft het een titel mee, maakt het tot kunst. Later boent ze ondermeer de trappen van een museum, stoft sculpturen af, harkt bladeren bijeen op een universiteits campus en schrobt de stoepen van kunstenaarswijk Soho.

MierleLaderman

Met zulke ‘performances’ geeft Ukeles commentaar op de soms absurde logica van de kunstwereld. Maar haar boodschap gaat verder dan dat. Voor het werk ’touched sanitation’ bijvoorbeeld reist ze in 1979 elf maanden lang door New York om alle 8.500 vuilnismannen van de stad de hand te schudden; Thank you for keeping New York city alive, zegt ze dan. Want zoveel is Ukeles wel duidelijk. Huizen, musea, steden, zelfs samenlevingen zijn nergens zonder onderhoud. Of zoals ze het formuleert in haar manifesto for maintenance art; after the revolution, who is going to pick up the garbage on Monday morning”

Dankjewel Lynn Berger voor je geweldige podcasts. Ik geniet er met volle teugen van. Ik luister ze ‘s-ochtends vroeg als ik met mijn oude Alfa Romeo Spider om 6.00 richting Utrecht rijd om de files te vermijden om vervolgens toch nog iets aan mijn conditie te doen als ik om 7.00 in Utrecht aankom bij Fit For Free. De kunst van het combineren. Ik wordt er steeds beter in.

Laten we Jerry nog even aan het woord. Hij zegt dat kinderen niet slecht zijn voor je carrière. Maar het betekent dat je minder tijd, geld of plek hebt. Ja dus?? De meeste kinderen die in de kunstwereld zijn opgegroeid hebben een geweldig leven.

(De kinderen van Picasso buiten beschouwing gelaten. Om van de kinderen van Gauguin maar te zwijgen.)

Saltz haalt kunstenares Laurel Nakadate aan. Zij vindt dat ouder zijn erg veel lijkt op kunstenaar zijn. Het betekent spullen overal heen slepen, in chaos leven, mysterieuze, onmogelijke en enge dingen doen. Net als kunst kunnen kinderen je heel de dag gek maken, jezelf wensend dat deze dag maar snel voorbij gaat. Maar dan in een fractie van een seconde, op enig moment, wordt je beloond met een moment van intense, allesomvattende liefde.

Afgelopen donderdag was ik bij mijn familie in Groningen; de Noorderlingen. De Noorderlingen is een TopProgramma Ondernemerschap, voor ambitieuze en ondernemende studenten uit Noord-Nederland. Maar ook studenten buiten het Noorden kunnen zich inschrijven! Het is een uitdagend onderwijsprogramma voor studenten die tijdens hun studie al een eigen bedrijf of business idee hebben en dit willen laten groeien tot een succes.  Hierbij worden ze gecoacht en geadviseerd door succesvolle ondernemers en experts uit de regio. Met workshops, trainingen, inspirerende bedrijfsbezoeken en toegang tot een groot netwerk helpt De Noorderlingen je bedrijf groeien!

Ik ben geen ‘succesvolle ondernemer en expert uit de regio’ want ik stapte donderdag om 05.30 in Papendrecht uit bed om de trein van 06.37 in Dordrecht te halen richting Groningen. Ik had mijn spullen meegesleept om weer eens iets onmogelijks en eng te gaan doen. 20 ondernemers in 5 minuten p.p. van persoonlijk advies voorzien en ze de, voor sommige vage en zweverig theorie van Design Thinking uit te leggen.

Ter ondersteuning beloofde ik ze de slides.

Noorderlingen_20122018

Alsjullieblieft. Ik ben blij dat ik familie in het Noorden heb.

(Maarten wist dat al)

Fijne Kerst.

Cor Noorderling Noltee

How to be an artist. Maak afgunst je vijand.

17 dec

Schermafbeelding 2018-12-17 om 09.24.01

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier

en hier

Les 26: Maak afgunst je vijand

Vandaag!

Afgunst kijkt naar anderen maar verblindt jou.

Afgunst verslindt je als kunstenaar, het eet je met huid en haar op, het maakt je tot slaaf, balancerend op de rand van de afgrond oude koeien vermomd als dode paarden op de rand trekkend. Constant naar die ander kijkend, wat zij hebben en jij niet, dat zij aandacht krijgen en jij niet. Afgunst is zoutzuur voor de ziel, staat groei in de weg en is dodelijk voor eerlijke zelf kritiek.

Je nieuwsgierigheid en verbeeldingskracht zijn gericht op wat anderen hebben in plaats van dat je die gebruikt voor je eigen werk en wat jij wil. Vanuit deze gevangenis van afgunst is alles wat jou gebeurt de schuld van een ander. Je waant je een moderne van Gogh, een overgeslagen genie waar de wereld nog niet klaar voor is. Je doet afstand van elke verantwoordelijkheid. Je gevoelens van gebrek definiëren je, maken je zuur, bitter, niet liefhebbend en gemeen.

Arme jij. Jammer voor je dat al die andere “slechte kunstenaars” wel aandacht krijgen en jij niet. Jammer voor je dat zij wel de artikelen, geld en liefde krijgen en jij niet. Jammer voor je dat zij wel een beurs krijgen, naar betere scholen gingen, met een rijk iemand trouwde, knapper zijn, dunnere enkels hebben, socialer zijn, een beter netwerk hebben en dat gebruiken. Echt jammer ook dat je verlegen bent.

Geheimpje. Bijna iedereen in de kunstwereld is net zo verlegen en onzeker als jij. We doen allemaal ons best. Maar een ding is zeker, “arme ik” is geen manier om je werk beter te maken. En als je niet komt opdagen speel je het spel niet mee. Dus stop met die afgunstige blik op die ander en richt je blik op je werk. Aan de slag!

How to be an artist. Part 10: Free Dope.

16 dec

freedope.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier.

Nog even over afwijzing. Gisteren deelde ik twee persoonlijke verhalen over afwijzing maar Saltz heeft daar misschien wel veel zinnigere zaken over te zeggen. Ik vertaal uit vrije hand.

“Na zorgvuldige overweging,” weigerde in 1956 het Museum of Modern Art een door Andy Warhol geschonken tekening van een schoen. Monet werd jarenlang geweigerd door de jury van de Salon Expo’s in Parijs. Werken van Manet en Courbet werden geweigerd en bestempeld als schandalig, sensatiebelust en lelijk.

Manet. 1863. Lunch op het gras. Schandalig

Manet’s schilderijen stelde een “onvoorstelbare vulgariteit” ten toon. En Manet wilde zelfs niet met Cézanne exposeren omdat hij vond dat Cézanne vulgair was. Ja het schilderen van de ‘gewone man’ en dat als kunst bestempelen maakte heel wat los.

Enkele andere voorbeelden.

Thrillerkoning Stephen King eerste boek Carrie werd 30 keer geweigerd. Op een gegeven moment gooide hij de eerste pagina’s in de vuilnisbak. Gelukkig werden ze er door zijn vrouw uitgevist en overtuigde zij hem om te blijven schrijven.

The Beatles werden geweigerd door Decca Records omdat zij geloofden dat “gitaarbandjes op hun retour waren” en “The Beatles geen toekomst in de show business hadden.”

Toch moet je kritiek niet negeren. Integendeel, bewaar je afwijzingen; plak ze aan de muur. Het zijn de prikkels om te bewijzen dat ze fout zitten. Je ligt misschien iets langer dan 10 seconden KO op de grond door die slechte kritieken en afwijzingen maar sta op….en wandel door op kunstenaarspad. Die kritieken definiëren je niet.

Wat veel moeilijker te accepteren en te leren is, is dat elke kritiek een graantje waarheid kan bevatten. Iets wat jij losgemaakt hebt bij een ander waardoor diegene gedeeld heeft wat ie heeft gedeeld. Misschien ben je je tijd ver vooruit maar zien ze dat niet. Misschien heb je nog geen manier gevonden om je werk te laten spreken met de mensen met wie je wilt praten. Dat kun je ze niet kwalijk nemen.

Kortom, je moet open staan voor kritiek en een olifantenhuid ontwikkelen. Maar vergeet vooral niet dat het ergste wat men ooit over je werk gezegd heeft waarschijnlijk slechts milde kritiek was vergeleken bij wat jij zelf van je werk vind.

Saltz vertelt critici altijd “Je zou wel eens gelijk kunnen hebben”.

Ik stel toch een andere strategie voor. Ik las het in het geweldige tweede boek van Jane McGonigal “Superbetter”

Goed omgaan met kritiek verhoogt je weerstand……als je het goed doet. En een manier om dat te doen is het maken van voorspellingen. Waarom het werkt? Een voorspelling doen is een van de meest betrouwbare en efficiënte  manieren om het beloning circuit in de hersenen te prikkelen. “Elke voorspelling die je doet triggert meer aandacht en dopamine.” zegt Judy Willis, M.D. een neurowetenschapper die gelooft in de kracht van games om de hersenen van spelers ‘opnieuw optimaal  te bedraden’. Want bij het maken van een voorspelling liggen er twee zeer hoge beloningen in het verschiet. Je hebt gelijk, wat je goed doet voelen. Of je hebt het mis, waardoor je hebt geleerd hoe je het de volgende keer beter kan doen. En verrassend genoeg voelt dit ook goed omdat je hersenen dol zijn op leren. Willis zegt zelfs dat “de dopamine boost vaak groter is als je iets nieuws en bruikbaars leert dan wanneer je het goed had.”

Tip voor de volgende keer als je je werk aan critici toont; speel Bullshit Bingo. Maak een lijst van negatieve commentaren die ze zouden kunnen geven. Houd je niet in. Print de lijst uit en ga er mee naar de critici op de opening van die expo van je, of het lezen van reviews. Bij elke kritiek die jij zelf al opgeschreven hebt zeg je niet (zoals Saltz adviseert) “Je zou wel eens gelijk kunnen hebben”. Nee dan zeg je “Ja dat had ik zelf ook al bedacht” en vink je hem af. Bij elke nieuwe kritiek krijg je een extra dopmine shot wat resulteert in een verbeterd neuronen netwerk, verhoogde wilskracht en ambitie. Gratis dope. Waar je je niet alleen goed bij voelt maar ook nog eens beter van wordt.

Bullshit Bingo. Dat zouden meer kunstenaars moeten doen.

 

How to be an artist. Deel 9

15 dec

howtobeanartist9.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

 

Les 25. Afwijzing.

Omgaan met afwijzingen heeft twee kanten. Een goede kant en die andere. Toen ik de zoveelste schriftelijke afwijzing als beginnend reclameman(netje) las, dacht ik twee dingen; ik ga wat anders doen of ik het anders doen. Ik besloot de Gouden Gids te pakken (ja hier verraadt mijn leeftijd me) en naar de ‘R’ van Reclameburo’s te bladeren. Ik koos het vets gedrukte reclameburo; Design Plus en opende met de volgende zin:

“Mijn naam is Cor Noltee en ik zou graag bij jullie komen werken…..voor niks.”

De hoorn werd erop gegooid. Er bleef nog een vet gedrukt Reclameburo in Dordrecht over; Duits Reclame Marketing. Ik belde en een mannenstem nam op. Het bleek Joop Penning te zijn. Een keer raden wat Joop was bij Duits. Juist de financieel directeur. Heel erg op de Penning. Mijn openings werd dan ook heel anders ontvangen. Ik kon nog dezelfde middag langskomen en de maandag erop kon ik beginnen. Mijn geluk die dag was dat Joop de telefoon opnam omdat de telefoniste ziek was. Na drie maanden kreeg ik mijn eigen visitekaartjes. Het zwart op witte bewijs dat ik officieel ‘in de reclame’ zat. Solliciteren voor een betaalde baan was nu ook een stuk makkelijker. Ik kon zeggen dat ik bij Duits werkte en liet het zien door mijn visitekaartje bij te voegen.  Binnen een maand had ik een, betaalde, baan gevonden. Toen ik dat na 6 maanden bij de andere directeur meldde vroeg hij me waarom ik weg ging. Ik vertelde hem dat mijn spaargeld op was en dat ik bij dat andere reclameburo wel een salaris kreeg. “Hoezo, wel een salaris?” zei Jan Willem Beek, “Heb je hier geen salaris dan?”

“Nee.” was mijn korte antwoord.

JW en ik liepen vervolgens naar JP en vanaf die dag zat ik betaald in de reclame.

Een ‘nee’ leidt bij iedereen tot andere reacties. Een andere memorabele NEE die ik veelvuldig kreeg was toen ik als zelfstandig ondernemer bedrijven uitnodigde voor “een presentatie van een blue screen virtual reality systeem voor promotiedoeleinden en evenementen.”

Een half jaar ervoor werd ik gebeld door mijn vriend Peter Ludden. Peter was eigenaar van een reclamebureau in Amersfoort en had Footlocker als klant. Voor Footlocker was hij op zoek naar een mobiel systeem dat de openingen van nieuwe Footlockers in Europa op een unieke manier kon ondersteunen. Peter wist dat ik, als werkloze waterbakker, altijd op zoek was naar nieuwe laagdrempelige en leuke technieken om mensen op het verkeerde been te zetten met een glimlach. En op zijn vraag had ik dan ook direct een antwoord. Een aantal maanden ervoor had ik in Duitsland een kunstenaar ontmoet die daar op een beurs stond met een door hem ontwikkelde Mandala systeem “Vivid Reality”. Vincent John Vincent was een Canadese kunstenaar die samen met een techneut een spel had gemaakt waarbij je staand voor een bluescreen werd opgenomen door een camera en jouw live videobeeld in een spel projecteerde. Je lichaam was de muis en door te bewegen speelde je het spel. Het spel wat ik toen voor het het eerst speelde was Turbo Kourier. Heftig heen en weer springend moest ik obstakels ontwijken en groene Turbo Koerier pakketjes verzamelen. Het was ongelooflijk hoe goed het spel werkte. Mijn bewegingen werden zonder merkbare vertraging  omgezet in beweging op het beeldscherm. Toen ik de dag erna me afvroeg waar ik tocht die spierpijn in mijn bovenbenen van had, duurde het even voordat ik me realiseerde dat dat gekomen was door het bluescreen virtual reality spel van een Canadese kunstenaar dat ik de dag ervoor gespeeld had. Mijn idee voor Footlocker was dan ook simpel. We gingen het Vivid reality voorstellen aan Footlocker. Probleem echter was dat er geen distributeur in Nederland was, zelfs niet in Europa, dus moesten we het doen met een video. Enfin deze in combinatie met mijn verhaal over hoe ik aan die spierpijn was gekomen maakte ook Footlocker heel enthousiast en we besloten hals over kop naar Canada te gaan om te praten over een distributeursschap. In het vliegtuig bedacht ik samen met de dame naast me de naam voor mijn nieuwe onderneming “MOREALITY” een samenvoeging van MORE en REALITY en liet op het vliegveld van Toronto visitekaartjes drukken. Twee weken later was ik directeur van Moreality BV en had ik op mijn bruine ogen 50.000 gulden geleend zonder businessplan…….maar met Footlocker als eerste klant. Footlocker was namelijk, net als wij, wild enthousiast over het spel en ik zag me het komende jaar al met een busje door Europa toeren om de openingen van nieuwe Footlockers luister bij te zetten. Echter het liep een beetje anders. Na lastige vragen vanuit het hoofdkantoor in Texas van Footlocker over return on investment trok Footlocker de stekker uit het project. Ik was directeur van een BV zonder klanten, zonder businessplan maar wel met een heel gaaf spel…….oh ja en een privé schuld van 50.000 gulden.

Als een gek begon ik Jan en Alleman uit te nodigen voor “een presentatie van een blue screen virtual reality systeem voor promotiedoeleinden en evenementen.” Met weinig succes. Tot ik twee woorden toevoegde aan mijn openingszin. Ik nodigde Jan en alleman uit voor “een presentatie van een tweede generatieblue screen virtual reality systeem voor promotiedoeleinden en evenementen.” Ik hoorde  Jan en Alleman denken; “Tweede generatie? Ik heb de eerste helemaal gemist. Als ik nu ga ben ik gelijk helemaal bij.” Jan en Alleman kwam en in plaats dat ik Footlockers opende in Europa speelde ik zelf het spel uren per dag. Mijn bovenbenen zijn nog nooit zo gespierd geweest, maar veel belangrijker, ik boekte mijn eerste klus. De ABNAMRO, of liever gezegd Annette Poot, werd mijn eerste klant. Met veel succes werd het Vivid Realty spel ingezet bij het afscheid van de De Meer en de opening van De Arena. Het spel had namelijk meerdere software titels zoals Netminder, een spel waarbij jij als keeper de ballen uit je doel moest houden. Als toeschouwer zag je iemand dan wild met zijn armen zwaaiend staan voor een bluescrreen. En als je dan naar het beeldscherm keek zag je die persoon bewegen in het doel, de ballen proberen tegen te houden. Het was niet alleen heel leuk om te spelen, het was misschien nog wel leuker om naar de spelers te kijken. De video opnames die ik maakte kon ik natuurlijk weer goed gebruiken bij het binnenhalen van nieuwe Jan en Allemannen.

Binnen een half jaar had ik een druk bezette agenda en maakte ik kilometers in mijn Volkswagenbus……in Nederland. Ik was de roadie geworden van mijn eigen spel en had een klantenlijst waar de grootste merken op prijkten. En van het een kwam het ander.

Ooit vertelde me iemand dat de JA echt wel een keer komt. En dat als je 100 euro verdient met die JA je de NEE’s ook anders kunt framen. Stel dat je 99 keer een NEE krijgt, verdien je toch elke keer 1 euro.

Vier die NEE. Die JA komt wel.

How to be an artist. Deel 8

9 dec

howtobeanartist8.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

 

Stap 5. Overleef de kunstwereld.

Mentale strategieën om met de lelijkheid van de kunstwereld om te gaan. Van binnen en van buiten.

Les 24. Kunstenaars moeten vampiers zijn.

Stay up en Show up. Binnenblijven en werken in je atelier of foto’s afdrukken in je tot donkere kamer verbouwde wc is belangrijk, maar het is niet alleen Wat je kan. Het is ook zeker Wie je kan. Jahaaaa, ik weet dat het het ‘kent’ is maar nu onthoud je het misschien. Om succesvol te zijn en er voor te zorgen dat mensen je (her)kennen begin je met een Onliness document, of Golden Circle (zie les 23) en bedenk je hoe je het Wat vormgeeft als je op een opening, feestje of welke plek je dan ook bent met meer dan twee van jouw soort.

Dan en Chip Heath kunnen je daar misschien bij helpen.

Zij hebben het in hun boek de Plakfactor over het SUCCES model.  SUCCES staat voor.

Simple.

Unexpected

Credible

Concrete

Emotional

Story

En het model is een mooie oefening om je kunstwereldoverlevingsstrategieideeën te toetsen aan deze 6 criteria. Met als doel dat ze jou als kunstenaarsmerk beter herinneren en jouw verhaal kunnen doorvertellen aan anderen.

In hun boek geven ze het voorbeeld van de beroemde “Let’s put a man on the moon and  return him safely by the end of the decade.” speech van president John F. Kennedy. Was hij een CEO geweest dan had ie gezegd “Our mission is to become the international leader in the space industry through maximum team-centered innovation and strategically targeted aerospace initiatives.”

Ok. Nog een keer.

“Let’s put a man on the moon and  return him safely by the end of the decade.”

of

“Our mission is to become the international leader in the space industry through maximum team-centered innovation and strategically targeted aerospace initiatives.”

En nu allebei herhalen zonder terug te lezen.

SUCCES.

Houdt het Simpel, Onverwachts, Geloofwaardig, Concreete, Emotioneel en maak er een verhaal van……als je touchpoints creëert met je kunstenaarsmerk.

Ik wijk hier een beetje af van Saltz’ zijn verhaal waarin hij het met name heeft over dat je als kunstenaar met je eigen soort om moet gaan. Stay up en Show up. Ook als je ergens in een afgelegen dorp of bos woont. Laat je zien, desnoods online. Vecht samen en zorg voor elkaar. Je zult samen een nieuwe taal creëren en elkaar steun, gespreksstof en de kracht om door te gaan geven. Dit is hoe je de wereld kan veranderen…..en je kunst.

Maar stel je voor dat je Saltz’ regels aan je laars lapt en je het juist NIET in de kunstscene zoekt. Misschien een moeilijkere weg maar wellicht ook een waar andere originele en waardevolle ideeën ontstaan. Wellicht een veel betere overlevingsstrategie. Ik leerde ooit dat en meer biodiversiteit is aan de randen van de jungle dan in het midden. Er ontstaan meer nieuwe dingen waar verschillende domeinen samenkomen. Een prachtig voorbeeld vind ik Christien Meindertsma. Zij won ooit de Dutch Design Award met de Flax Chair, een stoel gemaakt van vlas en biologisch afbreekbaar ‘plastic’ uit een stuk. Meindertsma was nieuwsgierig naar het materiaal vlas en de vlas industrie. Dat onderzoek leidde tot een prijswinnend ontwerp. Het was niet alleen de stoel die won maar met name de gedisciplineerde en prachtig vastgelegde zoektocht van Meindertsma nieuwsgierigheid.

Dus ik zou allebei doen. Je plek vinden en onderhouden in de kunstbubbel en je af en toe laten meedrijven op je nieuwgierigheid. Ver weg van kunstscene.

S

U

C

C

E

S

 

 

 

 

 

How to be an artist. Deel 7

8 dec

howtobeanartist7.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

 

Les 23. Leer schrijven.

Dat is niet tegen dovemans oren gezegd. Je creatief vermogen is je vermogen gedisciplineerd en vasthoudend  je nieuwsgierigheid te verbeelden/verwoorden. En als je met andere werkt moet je ook kunnen samenwerken.

Eigenlijk komt het er op neer dat je jezelf als merk ziet. En dat je als merk in de overvolle kunstwereld opvalt, onderscheidend bent en relevant bent.

De Golden Circle van Simon Sinek is daarbij een goede oefening. Als ik die voor mezelf zou in vullen zou die ongeveer zou zijn:

Waarom? Ik geloof dat het echt beter kan.

Hoe? Door de science of creativity en de power of playfulness & design in te zetten om mensen, teams en organisaties te inspireren en te helpen hun duurzame doelen te verwezenlijken.

Wat? Ik deel mijn kennis, ervaring en vaardigheden als docent, trainer en schrijver.

Alles Wat, Hoe en Waarom ik dingen doe, past in dit model.

Ik kan ook het ONLINESS model van Marty Neumeier gebruiken. Neumeier schreef een geweldig boekje over merken: ZAG. Ik gebruik het al jaren om mensen uit te leggen wat een merk (brand) en branding is en hoe je de regie over wat mensen over je zeggen kunt, proberen, te regisseren.

Neumeier weet het mooi te verwoorden in zijn:

It’s not what you say.

It’s what they say.

Met die tip kun je natuurlijk ook meteen aan de slag. Vraag mensen die je goed kennen eens de golden circle voor jou in te vullen. Probeer het wel eerst zelf, deel dat niet, en bekijk dan samen de verschillen eens. Ga dan weer uit elkaar en schrijf en weer een en vergelijk die weer. Heel leerzaam…..en leuk.

Maar ik had het over Neumeier’s ONLINESS document. Toen ik die tegenkwam in zijn boekje ZAG heb ik er drie zelf ingevuld voor een aantal favoriete merken:

Schermafbeelding 2018-12-08 om 08.25.57Schermafbeelding 2018-12-08 om 08.26.14Schermafbeelding 2018-12-08 om 08.26.34

Al ik het ONLINESS document voor mezelf zou moeten invullen, is dit mijn poging;

WAT: de enige Design Thinker

DIE: die de science of creativity en de power of design & playfulness inzet

WIE: om mensen die systemen willen veranderen te helpen

WAAR: op deze eindige planeet

WAAROM: omdat het echt beter kan/moet

WANNEER: in een tijd waarin we ontdekken dat het systeem van oneindige, niet duurzame groei onhoudbaar is.

Met Jerry’s tip “Ga schrijven” zou ik dus eerst nadenken over en opschrijven wie je bent als merk. Als je dan wat schrijft of maakt kun je kijken of dat bouwt aan jouw merk.

Merk je het verschil?

 

 

 

How to be an artist. Deel 6

5 dec

howtobeanartist6.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

 

Les 22. Je hebt maar een paar mensen nodig om een carrière te beginnen.

Maar hoeveel dan, precies. Tel maar mee.

Dealers? Je hebt maar een dealer nodig (is ‘manager‘ een goede Nederlandse vertaling?). Iemand die in je gelooft, je emotioneel ondersteunt, je snel betaalt, iemand die niet teveel spelletjes met je speelt; iemand die eerlijk is over je slechte en goede kunst, iemand die er alles aan doet je werk te ‘verspreiden’ en er geld mee probeert te verdienen. Zij of hij hoeft niet perse in New York te zitten.

Verzamelaars? Je hebt maar 5 of 6 trouwe verzamelaars nodig die af en toe gedurende een langere periode werk van je kopen, die echt begrijpen waar je mee bezig bent, je door dik en dun steunen en die niet zeggen “Je moet het zo maken.” Als elk van deze 6 verzamelaars met 6 verzamelaars praten over je werk moet dat genoeg zijn om genoeg te verdienen zodat je genoeg tijd hebt om je werk te maken. Tijd is succes. (les 21). En een belangrijke tip van Greyson Perry; zorg ervoor dat je werk in een de lift van een New York appartementen complex past.

Critici? Het zou fijn zijn als twee of drie critici echt begrijpen waar je mee bezig bent. En als ze van dezelfde generatie zijn, nog beter. Geen oude mannen zoals Saltz (adviseert hij zelf)

Curators? Het zou fijn zijn als er 1 of 2 curators van jouw generatie (of een beetje ouder) zijn die je af en toe meenemen in hun expo’s.

Dat is alles! 12 mensen. Natuurlijk kan jouw crappy kunst 12 mensen in verwarring brengen. If you can’t convince them, confuse them. Het is sommige gelukt met 3 of 4 supporters en zelfs met 1.

In 1957 ontdekte, gallery eigenaar Leo Castelli, Jasper Johns tijdens een bezoek aan Robert Rausenberg’s atelier. Castelli bood John direct zijn eerste solo show aan waar Alfred Barr, de oprichter van het MOMA, 3 werken kocht. Andere werken werden gekocht door Philip Johnson, Burton en Emily Hall Tremaine. En voor de expo plaatste Thomas Hess een Johns op de cover van ARTnews.

In 1993 brak Elizabeth Peyton door in New York door een actie van haar dealer Gavin Brown. Bezoekers van het Chelsea Hotel die de sleutel van kamer 828 vroegen konden in kamer 828 de 21 kleine en middelgrote zwart wit houtskool en inkt tekeningen van dandy’s, Napoleon, Queen Elizabeth 2, Ludwig 2 en anderen. De werken hadden heel makkelijk gestolen kunnen worden. Geen enkele werd gestolen. Sindsdien heeft Peyton museum expo’s over de hele wereld en worden haar werken verkocht voor bijna een miljoen. Volgens de hotelmanager hebben slechts 38 mensen kamer 828 bezocht. Je hebt maar een paar mensen nodig.

Maar wel een heel goed verhaal.

En het laatste deel van deze les kan ik niet mooier maken dan het is. Helaas geen suikerlaagje; sommige mensen zijn beter connected dan anderen. Ze komen eerder aan die 12. De kunstwereld is vol van deze bevoorrechte mensen. Je kunt ze haten. Saltz haat ze. Hij vindt het oneerlijk en onrechtvaardig. Met name voor de gekleurden en/of 40plussers. Dit moet veranderen. Door ons allemaal.

Dankjewel Jerry Saltz. Je tips doen me denken aan Grayson Perry’s Reith Lectures. Een hilarisch scherpe kijk op de kunstwereld door de eerste travestiet pottenbakker die de Turner Prize won. Heel kleurrijk en 40 plus.Schermafbeelding 2018-12-05 om 09.53.02

Beluister ze hier.