Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel hier.
Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.
Enfin.
Les 1 tot en met 7 hier
Les 8, 9 en 10 hier.
Les 11 tot en met 16 hier.
Les 17, 18 en 19 hier.
Les 20 en 21 hier.
Les 22 hier.
Les 23 hier.
Les 24 hier.
Les 25 hier
Les 26 hier
Les 27 hier
Les 28 hier.
Stap Zes: Attain Gallactic Brain
Jerry’s kosmische epigrammen. (dat moest ik even opzoeken: epigram (puntdicht, sneldicht) is een kort en bondig gedicht met een woordspeling of pointe.)
Les 29: Kunst is zelfkennis.
Kunst is geen optie, geen siertuin voor het kasteel van beschaving. Het is niet meer of minder belangrijk dan filosofie, religie of psychologie.
Les 30: “Kunstenaars bezitten niet de betekenis van hun werk.” — Roberta Smith
Onthoudt: iedereen mag jouw kunst – elke kunst – op elke manier die voor ze werkt gebruiken. Jij kan dan wel zeggen dat je werk over het vluchtelingenprobleem gaat maar anderen zeggen misschien wel dat het over klimaatverandering gaat of dat het een natuurstudie is. Cool.
Les 31: Alle kunst is subjectief.
Wat dit betekent? We zijn het eens dat sommige kunstenaars goed zijn, maar je kan zomaar voor een Rembrandt staat en denken….Het is best bruin. Prima! Het betekent niet dat je dom bent.
Het betekent dat ondanks dat er maar een tekst van Hamlet is, iedereen die het stuk ziet een andere Hamlet ziet. Bovendien zie je, elke keer als je Hamlet opnieuw ziet, een andere. Dit geldt met bijna alle goede kunst. Het verandert constant en elke keer als je het opnieuw ziet, vraag je je af Hoe kon ik dat de vorige keer missen? Nu zie ik het eindelijk echt! Tot een volgende keer en het werk je denken weer omgooit en je waarneming verrijkt en verdiept.
Kunst voert je mee in een ander soort werkelijkheid: Kunst is een statisch, onveranderd ding dat nooit hetzelfde is. Een soort virtual reality die iedereen anders beleeft.
Les 32: Prijs Kwetsbaarheid
Radicale kwetsbaarheid.
Wat dat betekent? Dat je je werk durft te volgen in de verste hoeken en donkerste plekken. Dingen over jezelf onthullen die je pas kunt onthullen als het werk dit toelaat en niet te falen in middelmatigheid en laffe, halfslachtige pogingen. Je moet bereid zijn om flamboyant te falen, dingen te doen die dom lijken en anderen je wellicht als slecht persoon zullen beoordelen. Als het eng wordt, blijven kijken en verder werken.
Kun je dat?
Durf je dat?
Les 33: Wees Waanzinnig
Om drie uur ‘s-nachts hebben we allemaal bezoek van onze demonen. Saltz is oud maar hij wordt elke nacht toegesproken. En overdag.
Ze vertellen je dat je niet goed genoeg bent, niet naar de goede school ging, dom bent, onbekwaam, veel te duur bent (of te goedkoop), niet origineel bent, niemand het iets kan schelen wat je doet, dat je HE LE MAAL niets toevoegt. Ze vertellen je dat je maar doet alsof, nep bent, lui, dat mensen dwars door jou en je werk kijken, je geen idee hebt waar je mee bezig bent en dat je het alleen maar doet voor aandacht en geld.
Saltz heeft een oplossing om je demonen de rug toe te keren; luister met aandacht naar je demonen en moedig ze aan om met nog meer te komen. Nog erger. Nog pijnlijker. Zo’n half uur tot een uur om vervolgens keihard “Jaaaa, maar ik ben een fucking genie.”
Dat ben je…..nu. Kunst is voor allen maar niet voor iedereen. Deze 33 regels zijn je tools. Gebruik ze en verander je wereld……de wereld. Aan het werk!
ps
Alle lessen in pdf? Download ze hier:
Geef een reactie