Archive | Art education RSS feed for this section

Van passagier naar crew op SpaceShip Earth

9 feb
Workshop ‘Gesprekje met een stekje’ van Bo Lagrand. Tekening Evy.

Afgelopen twee weken gaf ik voor de zesde keer seminar ‘Expedition Spaceship Earth’ op HKU en was ik met een aantal studenten op expeditie op ruimteschip aarde met als doel meer bewustwording en verbinding met de planeet en elkaar te creëren. Aan het eind van de twee weken vroeg ik de studenten een brief te schrijven aan toekomstige twijfelende seminar deelnemers. Geen leerdoelen vooraf maar leerervaringen achteraf. Bij het lezen van de brieven werd ik af en toe diep geraakt.

Goeiedag twijfelende toekomstige expeditieleden, 

Kiezen doe jij, ik kan je alleen vertellen wat mijn ervaring is geweest. Waarom ik jou dit seminar wil aanbevelen. Uiteindelijk bepaal jij of je de uitdaging aan wil gaan. 

Van passagier naar crew op ruimteschip aarde. Dat is het doel van dit seminar. Dat lijkt op eerste gezicht best vaag, maar ik zal het je uitleggen. Aarde is het ruimteschip waar wij als passagiers op wonen. We gebruiken het ruimteschip om te kunnen overleven. We maken als passagiers veel gebruik van de aarde, maar leveren niks terug. We leven van de aarde en niet samen met de aarde. In dit seminar leer je wat jouw rol is op deze aarde om uiteindelijk crew te worden van ons ruimteschip aarde. 

Door verschillende excursies, films, opdrachten en workshops leer je meer over het ruimteschip waarop we leven en jouw rol daarop. Zo hebben we een prachtige wandeling gemaakt en daarbij een podcast geluisterd die ons een idee gaf over hoe oud de wereld al is en wat er in die tijd allemaal is gebeurd. Daarnaast hebben we een workshop gehad van een medestudent die ons een gesprekje met een stekje liet doen. De manier hoe je je na dat gesprek verantwoordelijk en verbonden voelt met het stekje is niet te omschrijven. Je voelt opeens echt een band. Net zoals je dat voelt met je vrienden en familie. Dit zijn enkele voorbeelden van activiteiten die we hebben ondernomen. Het programma is erg vrij en veel ruimte voor persoonlijke inbreng. 

Mijn conclusies na dit seminar
Ik voel meer een connectie met de aarde. Dit zorgt ervoor dat ik me verantwoordelijk voel voor de keuzes die ik maak. Daarnaast heb ik geleerd dat de aarde voor veel problemen al een oplossing heeft gevonden. In het werkveld beeldende kunst en design wil ik dit aspect van het seminar graag meenemen als ik iets ga ontwerpen. Kijken wat er al is op aarde en daarvan leren. Het seminar is naast het grote onderwerp ook door de verschillende podcasts en filmpjes/documentaires een grote inspiratiebron geweest. 

Hopelijk heb ik je goed kunnen informeren over dit seminar en kan jij nu een overwogen keuze maken. 

Zit je in het onderwijs of ben als bedrijf nieuwsgierig geworden naar hoe je mensen transformeert van passagier naar crew op Spaceship Earth? Bel (0624965000) of mail me (cornoltee@mac.com)

Het zou fantastisch zijn als we meer passagiers kunnen transformeren naar crew.

4. Gerooid voor de Dutch Design Week.

11 nov

Gisteren publiceerde ik het verhaal over de Gele Kornoelje die ik samen met mijn kleinzoon plantte. Vandaag deel ik het concept ‘1 boom 20 studenten’.

Waarschijnlijk heb je nu al een idee waar dit concept over gaat. Ik maak even een zijsprongetje naar een aantal verwante concepten waar ik fan van ben en zal proberen toe te lichten waar mijn enthousiasme vandaan komt.

Laat ik beginnen met een van mijn favoriete ontwerpers Christien Meindertsma. Zij is een toonbeeld van nieuwsgierigheid, verbeeldingskracht, vasthoudendheid, discipline en samenwerken.

Ze was nieuwsgierig naar wat er allemaal met de ‘ingrediënten’ van 1 varken gebeurt. Ze ontdekte dat alles van een varken ‘op gaat’ en belandt in een divers aantal producten, variërend van kogel tot drop, van de remmen van een trein tot schuurpapier. Er blijft niets over. Het drie jaar durende onderzoek heeft ze prachtig verbeeld in een boek waar alle producten/toepassingen staan afgebeeld; PIG 05049:

PIG05049_cover

PIG05049_kogelPIG05049_dropPIG05049_treinremmenPIG05049_schuurpapier

Het ‘boek’ won de Dutch Design Award in 2008 en op haar site staat een ‘special credit’ vermeld voor Julie Joliat, de grafisch ontwerper van PIG 05049.

Een ander geweldig project van Christien Meindertsma dat aansluit bij de gedachte ‘1’ is het project One Sheep Sweater uit 2010; een serie van 20 truien die allemaal gebreid zijn met de wol van 1 Merino schaap uit Aerle Rixtel, een dorpje in Noord-Brabant. De truien zijn allemaal op dezelfde manier gemaakt, toch is elke trui anders door het verschil in kwaliteit van de wol.

Het schaap voor:

ONESHEEPSWEATER_before

Het schaap na:

ONESHEEPSWEATER_after

Schermafbeelding 2019-11-11 om 09.33.01Schermafbeelding 2019-11-11 om 09.33.11ONESHEEPSWEATER

De truien zijn onderdeel van de collectie van het Stedelijk Museum in Amsterdam en van het Textielmuseum in Tilburg, waarvan hier een foto. Je ziet er goed de verschillen in kleur, textuur en grootte.

onesheepsweater_textielmuseum17279au

Al schrijvende en nadenkend realiseer ik me dat ik dit soort projecten mooi vind omdat ze op een laagdrempelige manier in verschillende media een groot verhaal vertellen. Een verhaal van verbondenheid maar ook (on)zichtbaarheid. Om met het SUCCES model van Dan en Chip Heath te spreken; ze zijn Simple, Unexpected, Concrete, Credible, Emotional en  Stories. Ideeën die blijven ‘plakken’. Ik schreef er al eerder over.

Ik schreef ook al eerder over The One Bag project van Studio Drift. Onderdeel van hun serie Materialism waar ze op werkelijke prachtige wijze de materialen van gebruiksartikelen tentoonstellen. Zoals deze Kever uit 1980:

STUDIO-DRIFT_beetle

Of deze:

STUDIO-DRIFT_pencil

Een potlood…..zonder gum.

Aan de hand van een potlood met gum laat onderstaand filmpje prachtig zien dat een eenvoudig gebruiksartikel als een potlood onmogelijk gemaakt kan worden door een persoon. Het is een wereldwijd netwerk van mensen en materialen:

 

Het hout van het potlood brengt me bij de gerooide boom die ik ’tegen kwam’ op de Dutch Design Week. Een (1) boom, 20 studenten. Welke ontwerpen zitten er in die ene boom. Wat als je de nieuwsgierigheid en verbeeldingskracht van 20 Design Academy studenten loslaat op 1 boom;

“Om Design Academy studenten op een andere manier contact te laten maken met hun materiaal, hun omgeving en elkaar, nam Atelier NL ze mee het bos in. Ze kregen de opdracht een dag lang met een boom te leven, hielpen mee met planten van 1.000 bomen en het rooien van een grote Esdoorn. Toen die eenmaal omviel, drong het besef door dat het om een levend wezen ging. Iedere student eigende zich een deel boom toe- van de wortels tot de hars en de bladeren- en voerde daar hun eigen project mee uit.”

Ik licht er 2 van de 20 uit:

How do trees smell? Zoa Rosenkranz

Een serie objecten die de natuurlijke geur van bomen viert en de helende geur van de natuur in huis brengt.

howdotreessmell

The Smallest Burning Forrest. Bom Noh.

smallestburningforrest

Kunnen we mensen met bomen verbinden door ze bewust te maken van het feit dat een lucifer van hout gemaakt is en ze door deze lucifer te verbranden stap voor stap mest laten maken……voor bomen.

Een boom, een potlood, een kever, een schaap, een trui en een varken.

Alles is met elkaar verbonden.

Verbindingen met licht.

18 okt

Schermafbeelding 2019-10-18 om 10.40.48

Ter voorbereiding op mijn college Kunstgeschiedenissen, dat ik binnenkort geef op HKU, de hogeschool waar ik part-time werk, ben ik gaan oefenen met de opdracht die we de tweedejaars Kunst en Economie studenten geven. We vragen de studenten een tentoonstelling te maken met 5 ‘creatieve werken’. Dat kunnen schilderijen zijn maar ook installaties, videoclips, films, design etc.

Het eerste werk waar ze hun kunstreis mee beginnen kiezen ze op locatie; het Stedelijk Museum in Amsterdam. Ze kiezen daar uit de collectie – STEDELIJK BASE een werk waar ze door geraakt worden, in positieve of negatieve zin. De collectie – STEDELIJK BASE toont de ontwikkelingen in kunst en design, vanaf 1880 tot nu, in vele hoogtepunten. De presentatie toont een selectie van bijna 700 werken, gegroepeerd rond historische bewegingen, maatschappelijke thema’s en invloedrijke kunstenaars. Van het ontstaan van de abstracte kunst en industriële vormgeving aan het eind van de 19e eeuw tot en met hedendaagse 3D-geprinte vazen en geëngageerde schilderkunst.

Enfin. Ik ben aan de slag gegaan met het thema licht. Waar dat vandaan komt? Geen idee. Gisteren schreef ik het woord ‘licht’ in mijn aantekenboekje en erom heen ontstonden allerlei namen en werken die met ‘licht’ te maken hebben. Laat ik beginnen met een video van Wylie Overstreet en Alex Gorosh. Ik sloot mijn design thinking training  voor de 20 deelnemers aan de Nationale Denktank er eergisteren mee af:

A New View of the Moon from Alex Gorosh on Vimeo.

Ondanks dat ik zelf niet door de telescoop heb gekeken ben ik geraakt door het idee. Een gast die met zijn telescoop de straat op gaat en mensen naar de maan laat kijken. De maan zo dichtbij brengend dat mensen de grootsheid van het universum ervaren en omgekeerd de schoonheid van onze aarde. Een soort omgekeerd ‘overview’ effect; de bewustzijnsverandering die astronauten doormaken als ze vanuit de ruimte de aarde zien. Het boek The Overview Effect van de Amerikaanse ruimtefilosoof Frank White  is volgens dit artikel een goed startpunt voor wie de betekenis van het overview effect beter wil doorgronden:

“White bedacht de term in de jaren tachtig en beschrijft aan de hand van interviews met astronauten hoe al dat staren naar de aarde hun perspectief op de wereld voorgoed veranderde. Drie dingen vallen op: de astronauten hebben bij terugkomst meer waardering voor de schoonheid van de aarde. Ze voelen zich diep verbonden met alles wat leeft en ervoeren tijdens hun reis een overweldigend emotioneel gevoel.

Neem de Nederlandse astronaut André Kuipers:

„Ik realiseerde me dat we onze planeet uitputten. Als iedereen op aarde zou leven zoals wij in Nederland, hebben we drieënhalve aardbol nodig om ons te voorzien van grond- en hulpstoffen. Dagelijks komen er 200.000 mensen bij. Als we de planeet willen behouden, moeten we er voorzichtiger mee omgaan.”

600px-The_Earth_seen_from_Apollo_17

The Blue Marble is an image of Earth taken on December 7, 1972, from a distance of about 29,000 kilometers (18,000 miles) from the planet’s surface. It was taken by the crew of the Apollo 17 spacecraft on its way to the Moon, and is one of the most reproduced images in history.

“Als we de planeet willen behouden moeten we er voorzichtiger mee omgaan.” herhaal ik nog een keer. Nu vind ik dat eigenlijk een hele rare gedachte. Is de planeet van ‘ons’ dan? Er is 3.800.000.000 jaar leven op deze planeet en wij lopen er maar pas rechtop  rond.

Bovenstaande foto is gemaakt in 1972 en 5 jaar later maakte mijn favoriete ontwerp duo Ray en Charles Eames onderstaande film voor IBM. Hadden zij deze film ‘kunnen’ maken als zij The Blue Marble niet hadden gezien.

En ik vertaal van hier.

In Powers of Ten gebruiken Charles and Ray het systeem van exponentiële krachten om het belang van schaal te visualiseren.

Toen de Eamsen op het boek Cosmic View: The Universe in Forty Jumps uit 1957 van Kees Boeke stuitte, besloten dat als basis te gebruiken voor een film die de relatieve grootte van dingen en de betekenis van het toevoegen van een nul onderzoekt.

Powers of Ten laat het universum zien als een arena van zowel continuïteit en verandering, van een dagelijkse picknick en het kosmisch mysterie.

Ik wil eigenlijk niet te veel meer vertellen over de film die zo’n 9 minuten duurt. Ik vind het een indrukwekkend reisverslag van de grootsheid en nietigheid van ons bestaan. Technisch gezien een meesterwerk, zeker gezien het jaar 1977 waarin het gemaakt is.

De Library of Congress in de V.S. noemt het terecht “cultureel, historisch of estetisch betekenisvol”.

Maar dit terzijde. De volgende stap die ik wil maken in het kader van mijn thema licht is de gloeilamp in de brandweerkazerne in Livermore (VS) die al sinds 1901 brandt. In 1924 besloten 4 grote gloeilampfabrikanten om in de toekomst alleen nog gloeilampen te produceren die na 1000 uur stuk gingen….ondanks dat er al lampen waren die duizenden uren meegingen. Tomas Rau noemt soortgelijke producten “georganiseerde problemen”. Eigenaarschap en verantwoordelijkheid verschoven ermee naar de gebruiker en daarmee ontstond een belangrijke driver voor ‘consumentisme’. Als iets stuk gaat koop je toch gewoon nieuw en gooi je gewoon weg. De lamp in Livermore brandt overigens nog steeds:

Schermafbeelding 2019-10-18 om 10.18.04

Als we langer van (kunst)licht willen genieten moeten we beter omgaan met de troep die we maken. Niet alleen hier op aarde maar inmiddels ook erbuiten. Daan Roosegaarde is op een missie voor een schone ‘ruimte’. Op dit moment zweven er meer dan 29.000 objecten groter dan 10 centimeter om onze aarde; space waste, onderdelen van raketten en satellieten. Als ‘we’ niet iets doen aan de verantwoordelijkheid en eigenaarschap van dit afval wordt het straks heel donker op aarde.

SPACE WASTE LAB is het onderzoeksproject/lab van Studio Roosegaarde en ESA  waarin wordt onderzocht hoe dit afval kan worden ‘opgeruimd’ en geupcycled naar duurzame producten. SPACE WASTE LAB PERFORMANCE visualiseert het ruimte afval boven ons hoofd in real time met grote lichtstralen.

Schermafbeelding 2019-10-18 om 10.24.02Schermafbeelding 2019-10-18 om 10.24.08

Wil je zelf ervaren wat Studio Roosegaarde met licht doet in een museum? Ga dan naar het Groninger Museum en leg je schaduw vast. Tot en met 12 januari 2020.

schaduw_roosegaarde

 

 

 

 

12 feb

isditkunst_1554

How to be an artist. The End.

26 dec

howtobeanartist_theend.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier

en hier

Les 26 hier

Les 27 hier

Les 28 hier.

Stap Zes: Attain Gallactic Brain

Jerry’s kosmische epigrammen. (dat moest ik even opzoeken: epigram (puntdicht, sneldicht) is een kort en bondig gedicht met een woordspeling of pointe.)

Les 29: Kunst is zelfkennis.

Kunst is geen optie, geen siertuin voor het kasteel van beschaving. Het is niet meer of  minder belangrijk dan filosofie, religie of psychologie.

Les 30: “Kunstenaars bezitten niet de betekenis van hun werk.” — Roberta Smith

Onthoudt: iedereen mag jouw kunst – elke kunst – op elke manier die voor ze werkt gebruiken. Jij kan dan wel zeggen dat je werk over het vluchtelingenprobleem gaat maar anderen zeggen misschien wel dat het over klimaatverandering gaat of dat het een natuurstudie is. Cool. 

Les 31: Alle kunst is subjectief.

Wat dit betekent? We zijn het eens dat sommige kunstenaars goed zijn, maar je kan zomaar voor een Rembrandt staat en denken….Het is best bruin. Prima! Het betekent niet dat je dom bent.

Het betekent dat ondanks dat er maar een tekst van Hamlet is, iedereen die het stuk ziet een andere Hamlet ziet. Bovendien zie je, elke keer als je Hamlet opnieuw ziet, een andere. Dit geldt met bijna alle goede kunst. Het verandert constant en elke keer als je het opnieuw ziet, vraag je je af Hoe kon ik dat de vorige keer missen? Nu zie ik het eindelijk echt! Tot een volgende keer en het werk je denken weer omgooit en je waarneming verrijkt en verdiept.

Kunst voert je mee in een ander soort werkelijkheid: Kunst is een statisch, onveranderd ding dat nooit hetzelfde is. Een soort virtual reality die iedereen anders beleeft.

Les 32: Prijs Kwetsbaarheid

Radicale kwetsbaarheid. 

Wat dat betekent? Dat je je werk durft te volgen in de verste hoeken en donkerste plekken. Dingen over jezelf onthullen die je pas kunt onthullen als het werk dit toelaat en niet te falen in middelmatigheid en laffe, halfslachtige pogingen.  Je moet bereid zijn om flamboyant te falen, dingen te doen die dom lijken en anderen je wellicht als slecht persoon zullen beoordelen. Als het eng wordt, blijven kijken en verder werken.

Kun je dat?

Durf je dat?

Les 33: Wees Waanzinnig

Om drie uur ‘s-nachts hebben we allemaal bezoek van onze demonen. Saltz is oud maar hij wordt elke nacht toegesproken. En overdag.

Ze vertellen je dat je niet goed genoeg bent, niet naar de goede school ging, dom bent, onbekwaam, veel te duur bent (of te goedkoop), niet origineel bent, niemand het iets kan schelen wat je doet, dat je HE LE MAAL niets toevoegt. Ze vertellen je dat je maar doet alsof, nep bent, lui, dat mensen dwars door jou en je werk kijken, je geen idee hebt waar je mee bezig bent en dat je het alleen maar doet voor aandacht en geld.

Saltz heeft een oplossing om je demonen de rug toe te keren; luister met aandacht naar je demonen en moedig ze aan om met nog meer te komen. Nog erger. Nog pijnlijker. Zo’n half uur tot een uur om vervolgens keihard “Jaaaa, maar ik ben een fucking genie.”

Dat ben je…..nu. Kunst is voor allen maar niet voor iedereen. Deze 33 regels zijn je tools. Gebruik ze en verander je wereld……de wereld. Aan het werk!

ps

Alle lessen in pdf? Download ze hier:

howtobeanartist

How to be an artist. LES 28. Ik haat houden van.

25 dec

ikhaathoudenvan.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier

en hier

Les 26 hier

Les 27 hier

Stap Zes: Attain Gallactic Brain

Jerry’s kosmische epigrammen. (dat moest ik even opzoeken: epigram (puntdicht, sneldicht) is een kort en bondig gedicht met een woordspeling of pointe.)

Les 28: Waar je niet van houdt is net zo belangrijk als waar je wel van houdt.

Zeg niet, “Ik haat figuratieve schilderijen.” Je weet nooit wanneer je aandacht echt wordt getrokken  door een zogenaamd figuratief schilderij. Dus wees geen kunst begrafenis ondernemer die verkondigt dat bepaalde media ‘dood’ zijn. “Schilderen is dood,” “De roman is dood,” “De schrijver is dood,””Fotografie is dood,”” Geschiedenis is dood,”

Niets is dood!

En ik heb inmiddels geleerd dat wat je ziet niet altijd is wat je eruit kunt halen. Zo ben ik niet heel enthousiast of geïnteresseerd in de fotografie van andere planeten of sterren. Ja eigenlijk alles wat zich verder dan 10.000 kilometer van de aarde bevindt. Ok, ik haat foto’s van de maan niet maar ik zou er toch niet gauw een boek over kopen. Toch twijfelde ik bij het zien van het werk van Nadine Schlieper en Robert Pufleb.

Niet zozeer om wat ik zag maar om wat het is.

Dit is het werk dat ik zag:

Schermafbeelding 2018-12-25 om 11.08.28

Een boek over de maan vind ik bijvoorbeeld veel minder interessant dan de volle maan kalender. Daar heb ik wat aan. Of denk ik wat aan te hebben als ik mijn vreemde (slaap)gedrag wil verklaren.

2018-Moon-card

Maar het wordt een heel ander verhaal als ik weet hoe die maanfoto’s gemaakt zijn. Of eigenlijk wat het zijn. Want het is niet de maan.

Het is een pannenkoek.

Melk, ei en meel op het vuur gemasseerd tot een galactisch wonder.

Pannenkoeken eten met volle maan.

Dat zouden meer mensen moeten doen.

How to be an artist. LES 27. Familie hebben is OK. of doe er iets mee…of aan

24 dec

FAMILIEISOK.001.jpeg.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier

en hier

Les 26 hier.

Les 27: Een familie hebben is ok……of doe er iets mee….OF AAN.

Er is een ongeschreven reden dat, met name voor vrouwen in de kunstwereld, kinderen hebben slecht is voor je kunstcarrière. Dat is belachelijk.

Waarschijnlijk had 90% van alle kunstenaars kinderen. Deze kunstenaars waren meestal mannen en het was niet slecht voor hun carrière. Vrouwen waren aan huis en kind gebonden, werden niet toegelaten op scholen en academies, mochten geen naakten schilderen, laat staan leerling zijn van kunstenaars. Dat is voorbij.

Laatst luisterde ik de podcast van Lynn Berger bij de Correspondent. Ze schrijft over cultuur en cliches. Ze is gefascineerd door de sleutelwoorden van deze tijd. “Misschien ken je ze wel, woorden als innovatie, of impact of ambitie. Die lijken vanzelfsprekend maar wanneer je ze tegen het licht houdt, blijken ze stiekem heel veel te zeggen over wie we denken, hopen en vrezen te zijn.”

In de derde aflevering van 29 november 2018 brengt “ze een ode aan een woord dat geen sleutelwoord is, maar dat wel zou moeten zijn. Namelijk onderhoud.”

Beluister de podcast hier.

In de podcast vertelt Berger het mooie voorbeeld van Mierle Laderman Ukeles.

“New York 1969. Ze is net moeder geworden. Een dochter, een zegen, maaaaarrr er is een probleem. De zorg voor de baby en het huishouden slokken al haar tijd op. Wanneer moet ze nu kunst maken. Omdat het 1969 is, en New York en omdat Ukeles een kunstenaar is, doet ze wat ieder ander in haar positie zou hebben gedaan, ze schrijft een manifest; I do a hell of a lot of washing, cleaning, cooking, renewing, supporting, preserving, etc. Staat erin en also up to now separately I DO ART.

manifesto_Ukeles

In haar manifesto for maintenance art formuleert Ukeles ook meteen de oplossing voor haar probleem. Niet langer zal kunst een aparte activiteit zijn naast al het andere dat ze moet doen, nee, voortaan zal ze van haar dagelijkse onderhoudswerkzaamheden Het Werk maken. Kunst dus. Onderhoudskunst. Immers als Marcel Duchamp een urinoir in een sculptuur kon veranderen door het te signeren en in een museum te plaatsen, dan kan zij van het huishouden best een performance maken. En dat doet ze. Haar performances beginnen klein met alleen haarzelf en haar kinderen, de tweede dienst zich al gauw aan, als publiek en uitvoerder in een. Het aankleden van haar kinderen, het sorteren van de sokken, het poetsen van de badkamer, Ukeles fotografeert het, geeft het een titel mee, maakt het tot kunst. Later boent ze ondermeer de trappen van een museum, stoft sculpturen af, harkt bladeren bijeen op een universiteits campus en schrobt de stoepen van kunstenaarswijk Soho.

MierleLaderman

Met zulke ‘performances’ geeft Ukeles commentaar op de soms absurde logica van de kunstwereld. Maar haar boodschap gaat verder dan dat. Voor het werk ’touched sanitation’ bijvoorbeeld reist ze in 1979 elf maanden lang door New York om alle 8.500 vuilnismannen van de stad de hand te schudden; Thank you for keeping New York city alive, zegt ze dan. Want zoveel is Ukeles wel duidelijk. Huizen, musea, steden, zelfs samenlevingen zijn nergens zonder onderhoud. Of zoals ze het formuleert in haar manifesto for maintenance art; after the revolution, who is going to pick up the garbage on Monday morning”

Dankjewel Lynn Berger voor je geweldige podcasts. Ik geniet er met volle teugen van. Ik luister ze ‘s-ochtends vroeg als ik met mijn oude Alfa Romeo Spider om 6.00 richting Utrecht rijd om de files te vermijden om vervolgens toch nog iets aan mijn conditie te doen als ik om 7.00 in Utrecht aankom bij Fit For Free. De kunst van het combineren. Ik wordt er steeds beter in.

Laten we Jerry nog even aan het woord. Hij zegt dat kinderen niet slecht zijn voor je carrière. Maar het betekent dat je minder tijd, geld of plek hebt. Ja dus?? De meeste kinderen die in de kunstwereld zijn opgegroeid hebben een geweldig leven.

(De kinderen van Picasso buiten beschouwing gelaten. Om van de kinderen van Gauguin maar te zwijgen.)

Saltz haalt kunstenares Laurel Nakadate aan. Zij vindt dat ouder zijn erg veel lijkt op kunstenaar zijn. Het betekent spullen overal heen slepen, in chaos leven, mysterieuze, onmogelijke en enge dingen doen. Net als kunst kunnen kinderen je heel de dag gek maken, jezelf wensend dat deze dag maar snel voorbij gaat. Maar dan in een fractie van een seconde, op enig moment, wordt je beloond met een moment van intense, allesomvattende liefde.

Afgelopen donderdag was ik bij mijn familie in Groningen; de Noorderlingen. De Noorderlingen is een TopProgramma Ondernemerschap, voor ambitieuze en ondernemende studenten uit Noord-Nederland. Maar ook studenten buiten het Noorden kunnen zich inschrijven! Het is een uitdagend onderwijsprogramma voor studenten die tijdens hun studie al een eigen bedrijf of business idee hebben en dit willen laten groeien tot een succes.  Hierbij worden ze gecoacht en geadviseerd door succesvolle ondernemers en experts uit de regio. Met workshops, trainingen, inspirerende bedrijfsbezoeken en toegang tot een groot netwerk helpt De Noorderlingen je bedrijf groeien!

Ik ben geen ‘succesvolle ondernemer en expert uit de regio’ want ik stapte donderdag om 05.30 in Papendrecht uit bed om de trein van 06.37 in Dordrecht te halen richting Groningen. Ik had mijn spullen meegesleept om weer eens iets onmogelijks en eng te gaan doen. 20 ondernemers in 5 minuten p.p. van persoonlijk advies voorzien en ze de, voor sommige vage en zweverig theorie van Design Thinking uit te leggen.

Ter ondersteuning beloofde ik ze de slides.

Noorderlingen_20122018

Alsjullieblieft. Ik ben blij dat ik familie in het Noorden heb.

(Maarten wist dat al)

Fijne Kerst.

Cor Noorderling Noltee

How to be an artist. Maak afgunst je vijand.

17 dec

Schermafbeelding 2018-12-17 om 09.24.01

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier

en hier

Les 26: Maak afgunst je vijand

Vandaag!

Afgunst kijkt naar anderen maar verblindt jou.

Afgunst verslindt je als kunstenaar, het eet je met huid en haar op, het maakt je tot slaaf, balancerend op de rand van de afgrond oude koeien vermomd als dode paarden op de rand trekkend. Constant naar die ander kijkend, wat zij hebben en jij niet, dat zij aandacht krijgen en jij niet. Afgunst is zoutzuur voor de ziel, staat groei in de weg en is dodelijk voor eerlijke zelf kritiek.

Je nieuwsgierigheid en verbeeldingskracht zijn gericht op wat anderen hebben in plaats van dat je die gebruikt voor je eigen werk en wat jij wil. Vanuit deze gevangenis van afgunst is alles wat jou gebeurt de schuld van een ander. Je waant je een moderne van Gogh, een overgeslagen genie waar de wereld nog niet klaar voor is. Je doet afstand van elke verantwoordelijkheid. Je gevoelens van gebrek definiëren je, maken je zuur, bitter, niet liefhebbend en gemeen.

Arme jij. Jammer voor je dat al die andere “slechte kunstenaars” wel aandacht krijgen en jij niet. Jammer voor je dat zij wel de artikelen, geld en liefde krijgen en jij niet. Jammer voor je dat zij wel een beurs krijgen, naar betere scholen gingen, met een rijk iemand trouwde, knapper zijn, dunnere enkels hebben, socialer zijn, een beter netwerk hebben en dat gebruiken. Echt jammer ook dat je verlegen bent.

Geheimpje. Bijna iedereen in de kunstwereld is net zo verlegen en onzeker als jij. We doen allemaal ons best. Maar een ding is zeker, “arme ik” is geen manier om je werk beter te maken. En als je niet komt opdagen speel je het spel niet mee. Dus stop met die afgunstige blik op die ander en richt je blik op je werk. Aan de slag!

How to be an artist. Part 10: Free Dope.

16 dec

freedope.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

Les 24 hier.

Les 25 hier.

Nog even over afwijzing. Gisteren deelde ik twee persoonlijke verhalen over afwijzing maar Saltz heeft daar misschien wel veel zinnigere zaken over te zeggen. Ik vertaal uit vrije hand.

“Na zorgvuldige overweging,” weigerde in 1956 het Museum of Modern Art een door Andy Warhol geschonken tekening van een schoen. Monet werd jarenlang geweigerd door de jury van de Salon Expo’s in Parijs. Werken van Manet en Courbet werden geweigerd en bestempeld als schandalig, sensatiebelust en lelijk.

Manet. 1863. Lunch op het gras. Schandalig

Manet’s schilderijen stelde een “onvoorstelbare vulgariteit” ten toon. En Manet wilde zelfs niet met Cézanne exposeren omdat hij vond dat Cézanne vulgair was. Ja het schilderen van de ‘gewone man’ en dat als kunst bestempelen maakte heel wat los.

Enkele andere voorbeelden.

Thrillerkoning Stephen King eerste boek Carrie werd 30 keer geweigerd. Op een gegeven moment gooide hij de eerste pagina’s in de vuilnisbak. Gelukkig werden ze er door zijn vrouw uitgevist en overtuigde zij hem om te blijven schrijven.

The Beatles werden geweigerd door Decca Records omdat zij geloofden dat “gitaarbandjes op hun retour waren” en “The Beatles geen toekomst in de show business hadden.”

Toch moet je kritiek niet negeren. Integendeel, bewaar je afwijzingen; plak ze aan de muur. Het zijn de prikkels om te bewijzen dat ze fout zitten. Je ligt misschien iets langer dan 10 seconden KO op de grond door die slechte kritieken en afwijzingen maar sta op….en wandel door op kunstenaarspad. Die kritieken definiëren je niet.

Wat veel moeilijker te accepteren en te leren is, is dat elke kritiek een graantje waarheid kan bevatten. Iets wat jij losgemaakt hebt bij een ander waardoor diegene gedeeld heeft wat ie heeft gedeeld. Misschien ben je je tijd ver vooruit maar zien ze dat niet. Misschien heb je nog geen manier gevonden om je werk te laten spreken met de mensen met wie je wilt praten. Dat kun je ze niet kwalijk nemen.

Kortom, je moet open staan voor kritiek en een olifantenhuid ontwikkelen. Maar vergeet vooral niet dat het ergste wat men ooit over je werk gezegd heeft waarschijnlijk slechts milde kritiek was vergeleken bij wat jij zelf van je werk vind.

Saltz vertelt critici altijd “Je zou wel eens gelijk kunnen hebben”.

Ik stel toch een andere strategie voor. Ik las het in het geweldige tweede boek van Jane McGonigal “Superbetter”

Goed omgaan met kritiek verhoogt je weerstand……als je het goed doet. En een manier om dat te doen is het maken van voorspellingen. Waarom het werkt? Een voorspelling doen is een van de meest betrouwbare en efficiënte  manieren om het beloning circuit in de hersenen te prikkelen. “Elke voorspelling die je doet triggert meer aandacht en dopamine.” zegt Judy Willis, M.D. een neurowetenschapper die gelooft in de kracht van games om de hersenen van spelers ‘opnieuw optimaal  te bedraden’. Want bij het maken van een voorspelling liggen er twee zeer hoge beloningen in het verschiet. Je hebt gelijk, wat je goed doet voelen. Of je hebt het mis, waardoor je hebt geleerd hoe je het de volgende keer beter kan doen. En verrassend genoeg voelt dit ook goed omdat je hersenen dol zijn op leren. Willis zegt zelfs dat “de dopamine boost vaak groter is als je iets nieuws en bruikbaars leert dan wanneer je het goed had.”

Tip voor de volgende keer als je je werk aan critici toont; speel Bullshit Bingo. Maak een lijst van negatieve commentaren die ze zouden kunnen geven. Houd je niet in. Print de lijst uit en ga er mee naar de critici op de opening van die expo van je, of het lezen van reviews. Bij elke kritiek die jij zelf al opgeschreven hebt zeg je niet (zoals Saltz adviseert) “Je zou wel eens gelijk kunnen hebben”. Nee dan zeg je “Ja dat had ik zelf ook al bedacht” en vink je hem af. Bij elke nieuwe kritiek krijg je een extra dopmine shot wat resulteert in een verbeterd neuronen netwerk, verhoogde wilskracht en ambitie. Gratis dope. Waar je je niet alleen goed bij voelt maar ook nog eens beter van wordt.

Bullshit Bingo. Dat zouden meer kunstenaars moeten doen.

 

How to be an artist. Deel 8

9 dec

howtobeanartist8.001

Wies Bronkhorst stuurde me het artikel ‘Kunstenaar worden: schaam u nooit’ uit het NRC over een artikel van Jerry Saltz; How to be an artist. 33 lessen die je volgens Saltz van inspiratieloze amateur naar nieuwsgierige verbeelder van je originele kijk brengen. (of in ieder geval helpen een beetje creatiever te leven.) Bekijk het origineel  hier.

jerrysaltz_nrc

Ik las de lessen van Saltz en vertaalde ze in het Nederlands. Soms letterlijk. Soms liet ik stukken weg of vulde aan met eigen materiaal.

Enfin.

Les 1 tot en met 7 hier

Les 8, 9 en 10 hier.

Les 11 tot en met 16 hier.

Les 17, 18 en 19 hier.

Les 20 en 21 hier.

Les 22 hier.

Les 23 hier.

 

Stap 5. Overleef de kunstwereld.

Mentale strategieën om met de lelijkheid van de kunstwereld om te gaan. Van binnen en van buiten.

Les 24. Kunstenaars moeten vampiers zijn.

Stay up en Show up. Binnenblijven en werken in je atelier of foto’s afdrukken in je tot donkere kamer verbouwde wc is belangrijk, maar het is niet alleen Wat je kan. Het is ook zeker Wie je kan. Jahaaaa, ik weet dat het het ‘kent’ is maar nu onthoud je het misschien. Om succesvol te zijn en er voor te zorgen dat mensen je (her)kennen begin je met een Onliness document, of Golden Circle (zie les 23) en bedenk je hoe je het Wat vormgeeft als je op een opening, feestje of welke plek je dan ook bent met meer dan twee van jouw soort.

Dan en Chip Heath kunnen je daar misschien bij helpen.

Zij hebben het in hun boek de Plakfactor over het SUCCES model.  SUCCES staat voor.

Simple.

Unexpected

Credible

Concrete

Emotional

Story

En het model is een mooie oefening om je kunstwereldoverlevingsstrategieideeën te toetsen aan deze 6 criteria. Met als doel dat ze jou als kunstenaarsmerk beter herinneren en jouw verhaal kunnen doorvertellen aan anderen.

In hun boek geven ze het voorbeeld van de beroemde “Let’s put a man on the moon and  return him safely by the end of the decade.” speech van president John F. Kennedy. Was hij een CEO geweest dan had ie gezegd “Our mission is to become the international leader in the space industry through maximum team-centered innovation and strategically targeted aerospace initiatives.”

Ok. Nog een keer.

“Let’s put a man on the moon and  return him safely by the end of the decade.”

of

“Our mission is to become the international leader in the space industry through maximum team-centered innovation and strategically targeted aerospace initiatives.”

En nu allebei herhalen zonder terug te lezen.

SUCCES.

Houdt het Simpel, Onverwachts, Geloofwaardig, Concreete, Emotioneel en maak er een verhaal van……als je touchpoints creëert met je kunstenaarsmerk.

Ik wijk hier een beetje af van Saltz’ zijn verhaal waarin hij het met name heeft over dat je als kunstenaar met je eigen soort om moet gaan. Stay up en Show up. Ook als je ergens in een afgelegen dorp of bos woont. Laat je zien, desnoods online. Vecht samen en zorg voor elkaar. Je zult samen een nieuwe taal creëren en elkaar steun, gespreksstof en de kracht om door te gaan geven. Dit is hoe je de wereld kan veranderen…..en je kunst.

Maar stel je voor dat je Saltz’ regels aan je laars lapt en je het juist NIET in de kunstscene zoekt. Misschien een moeilijkere weg maar wellicht ook een waar andere originele en waardevolle ideeën ontstaan. Wellicht een veel betere overlevingsstrategie. Ik leerde ooit dat en meer biodiversiteit is aan de randen van de jungle dan in het midden. Er ontstaan meer nieuwe dingen waar verschillende domeinen samenkomen. Een prachtig voorbeeld vind ik Christien Meindertsma. Zij won ooit de Dutch Design Award met de Flax Chair, een stoel gemaakt van vlas en biologisch afbreekbaar ‘plastic’ uit een stuk. Meindertsma was nieuwsgierig naar het materiaal vlas en de vlas industrie. Dat onderzoek leidde tot een prijswinnend ontwerp. Het was niet alleen de stoel die won maar met name de gedisciplineerde en prachtig vastgelegde zoektocht van Meindertsma nieuwsgierigheid.

Dus ik zou allebei doen. Je plek vinden en onderhouden in de kunstbubbel en je af en toe laten meedrijven op je nieuwgierigheid. Ver weg van kunstscene.

S

U

C

C

E

S

 

 

 

 

 

%d bloggers liken dit: