Op dinsdag 16 mei 2023 spreek ik voor de zesde keer tijdens de masterclass ‘Innovatief Denken, Durven, Doen’ over Design Thinking. Samen met Kim Spinder, Prof. dr. Jeff Gaspersz en Joey Gonesh. Met een hele goede dagvoorzitter: Kjell Lutz.
Tijdens de masterclass vergroot je jouw innovatiekracht en doorbreek je patronen om verandering te realiseren. Het wordt een energieke dag vol concrete inspiratie, praktische tips en bruikbare oefeningen! Meer weten? Bekijk hier het programma:
Workshop ‘Gesprekje met een stekje’ van Bo Lagrand. Tekening Evy.
Afgelopen twee weken gaf ik voor de zesde keer seminar ‘Expedition Spaceship Earth’ op HKU en was ik met een aantal studenten op expeditie op ruimteschip aarde met als doel meer bewustwording en verbinding met de planeet en elkaar te creëren. Aan het eind van de twee weken vroeg ik de studenten een brief te schrijven aan toekomstige twijfelende seminar deelnemers. Geen leerdoelen vooraf maar leerervaringen achteraf. Bij het lezen van de brieven werd ik af en toe diep geraakt.
Goeiedag twijfelende toekomstige expeditieleden,
Kiezen doe jij, ik kan je alleen vertellen wat mijn ervaring is geweest. Waarom ik jou dit seminar wil aanbevelen. Uiteindelijk bepaal jij of je de uitdaging aan wil gaan.
Van passagier naar crew op ruimteschip aarde. Dat is het doel van dit seminar. Dat lijkt op eerste gezicht best vaag, maar ik zal het je uitleggen. Aarde is het ruimteschip waar wij als passagiers op wonen. We gebruiken het ruimteschip om te kunnen overleven. We maken als passagiers veel gebruik van de aarde, maar leveren niks terug. We leven van de aarde en niet samen met de aarde. In dit seminar leer je wat jouw rol is op deze aarde om uiteindelijk crew te worden van ons ruimteschip aarde.
Door verschillende excursies, films, opdrachten en workshops leer je meer over het ruimteschip waarop we leven en jouw rol daarop. Zo hebben we een prachtige wandeling gemaakt en daarbij een podcast geluisterd die ons een idee gaf over hoe oud de wereld al is en wat er in die tijd allemaal is gebeurd. Daarnaast hebben we een workshop gehad van een medestudent die ons een gesprekje met een stekje liet doen. De manier hoe je je na dat gesprek verantwoordelijk en verbonden voelt met het stekje is niet te omschrijven. Je voelt opeens echt een band. Net zoals je dat voelt met je vrienden en familie. Dit zijn enkele voorbeelden van activiteiten die we hebben ondernomen. Het programma is erg vrij en veel ruimte voor persoonlijke inbreng.
Mijn conclusies na dit seminar Ik voel meer een connectie met de aarde. Dit zorgt ervoor dat ik me verantwoordelijk voel voor de keuzes die ik maak. Daarnaast heb ik geleerd dat de aarde voor veel problemen al een oplossing heeft gevonden. In het werkveld beeldende kunst en design wil ik dit aspect van het seminar graag meenemen als ik iets ga ontwerpen. Kijken wat er al is op aarde en daarvan leren. Het seminar is naast het grote onderwerp ook door de verschillende podcasts en filmpjes/documentaires een grote inspiratiebron geweest.
Hopelijk heb ik je goed kunnen informeren over dit seminar en kan jij nu een overwogen keuze maken.
Zit je in het onderwijs of ben als bedrijf nieuwsgierig geworden naar hoe je mensen transformeert van passagier naar crew op Spaceship Earth? Bel (0624965000) of mail me (cornoltee@mac.com)
Het zou fantastisch zijn als we meer passagiers kunnen transformeren naar crew.
Misschien is het de eerste keer dat je mijn blog leest of misschien heb je alle 1.463 posts gelezen. Ik heb geen idee. Wat ik wel weet is dat ik vandaag precies 10 jaar geleden begon met schrijven over Design Thinking. Via onderstaande QR code kun je me heel makkelijk feliciteren. Gewoon in euro’s.
Dit is mijn 10de en laatste post over mijn 6-daagse bezoek aan de Dutch Design Week èn de laatste post van dit jaar. En aangezien jaren vaak afgesloten worden met top zus en top zo, sluit ik het jaar af met mijn Dutch Design Week Top 3.
Nummer 3
Stel je voor dat je volgend jaar gaat trouwen, zoals ik, en je zoekt nog een originele trouwring, dan is ‘make your own ring’ misschien ook iets voor jou. Ik zag het idee van Sophia Zobel op het Perron. Zobel is een juweel ontwerpster en goudsmid. Ze woont en werkt in Nederland waar ze ook wax carving jewellery workshops geeft.
Voor € 115 krijg je dit doosje:
Hierin zit alles om zelf je zilveren ring te maken. Een handleiding, een ring sizer en een balletje van was. Als je de ring af hebt, stuur je de kit naar Zobel. Zij maakt de ring gebruik makend van de meer dan 5.000 jaar oude ‘lost wax technique’.
Ze legde me uit dat de ring van was in gips wordt gegoten en als het gips hard is deze wordt verwarmd zodat de was smelt. In de gipsen mal wordt vloeibaar zilver gegoten en in water afgekoeld, ook het gips oplossend. De grove ring polijst ze en binnen drie weken ontvang je jouw unieke, door jou ontworpen zilveren ring. Mijn aanstaande bruid maakt straks mijn trouwring. Persoonlijker wordt het niet.
Nummer 2
De Kleinkijkacademie van Sjaak Langenberg & Rosé de Beer was genomineerd voor een Dutch Design Award en won uiteidenlijk de publieksprijs. Uit het juryrapport:
‘Sjaak Langenberg & Rosé de Beer slagen erin met de Kleinkijkacademie een heel concrete en speelse visie te geven op het verlichten van zorgtaken’
Ze vroegen ontwerpers en kunstenaars uit verschillende disciplines om alledaagse zorgtaken en huishoudelijke activiteiten te transformeren tot een beleving voor bewoners met een ernstige verstandelijke of meervoudige beperking. Dat levert nieuwe inzichten voor hun begeleiders op.
De vaatwasser uitruimen op klassieke muziek? Een koffie uit een beker met een beperking zodat je wel de tijd moet nemen? De laatste 5 % van een gerecht laten verzorgen door een bewoner? Een massage geven met deeg?
Bekijk de volgende filmpjes en je zult begrijpen hoe ‘play’ (humor, spel en plezier) een hele krachtige vorm voor groei en verbinding kan zijn.
Mensen bestaan niet. Mensen zijn een met technologie. Zonder technologie zouden we het nog geen dag uithouden in het wild. Zo heb ik mijn nachtrust uitbesteed aan een dure matras, op tijd uit bed komen aan Apple, het ontbreken aan een wintervacht aan mijn kleding, het maken van een kopje koffie aan Evides, Eneco, Nespresso en de maker van mijn Wonkie Ware koffie kopje. Mijn gebrekkige geheugen aan de agenda op mijn bruikleen laptop, transport aan de Skoda Yeti en mijn vitaliteit deels aan mijn personal trainer. Alles om ons heen is ontworpen en als er iets ontbreekt bestellen we het online en zijn we teleurgesteld als het er niet morgen is. Voor een nieuwjaarsgroet hoeven we deur niet meer uit om een kaartje te posten maar wensen we met een paar klikken via Whatsapp onze hele vriendengroep een gelukkig 2023 (Bij deze. Scheelt weer).
Emoticons stellen ons in staat om op afstand onze emoties te tonen. Ook als het geen leuke grap is is een tranen met tuiten lachende emoticon makkelijker dan een uitleg. Een leugentje om bestwil.
Met behulp van AI kan iedereen nu bijna alles in een handomdraai genereren: van tekst tot afbeeldingen en meer. Hoe beïnvloedt dit de samenleving? De Love Letter Generator verkent generatieve AI (door GPT-3) en spoort je aan om na te denken over je relatie met technologie.
Leesbare liefde
De Love Letter Generator nodigt je op een speelse manier uit tot ethische reflectie over AI. Je neemt plaats achter een oude computer. Het flikkerende groene scherm van de monitor heeft een boodschap voor je: “So… you’re looking for a way to connect with someone? You have come to the right place. I am an AI – an Artificial Intelligence – that writes love letters for you.” De AI vervolgt zijn boodschap. De AI is grappig, al dan niet een tikkeltje brutaal, en stelt vragen die je zal moeten beantwoorden als je die liefdesbrief graag wilt. Op basis van je antwoorden genereert de AI een unieke liefdesbrief die automatisch geprint wordt. Als je vervolgens dit stukje leesbare liefde tot je hebt genomen, vraagt de AI hoe goed hij het heeft gedaan. Maar daar blijft het niet bij: de AI vraagt meer…
Resultaten ten koste van wat?
AI is toegankelijk geworden voor iedereen. Dingen waar je in het verleden enorm veel vaardigheden voor moest hebben, genereer je nu in een handomdraai – simpelweg door wat tekst in te voeren. Dit is niet anders bij de Love Letter Generator. Op basis van geringe input genereert het een indrukwekkend resultaat. AI is een tool om grootse dingen te bereiken, maar ten koste van wat? En wat betekent dat voor onze maatschappij? Interactie met de Love Letter Generator moedigt je aan om op deze vragen te reflecteren.
Bedrijf de Liefde is met de Love Letter Generator in staat om een ingewikkeld onderwerp op een speelse, laagdrempelige manier toegankelijk te maken voor een breed publiek. Ook het feit dat je de brieven van anderen kon lezen door eenvoudig de brief boven je hoofd naar beneden te trekken, het ratelende geluid van de ouderwetse printer en de begeleiders in hun opvallende rode overalls maakte het tot een totaal ervaring balancerend tussen verbazing, verwondering, afschuw en verrassing.
Hiermee is mijn verslag van de Dutch Design Week 2022 ten einde.
Dit is post 8 over mijn 6-daagse bezoek aan de Dutch Design Week in Eindhoven.
Mijn ochtend zit vol met patronen. Buikspieren in bed. Armen in de lucht met een glimlach op de rand van mijn bed. De Magimix aandrukken op weg naar de WC. Glas water drinken en geen rode of blauwe pijl maar een zwarte pil. Teruglopen naar de Magimix, de hendel een keer omhoog en omlaag zodat de ‘oude’ koffiecapsule in het reservoir valt. Een espressokopje pakken en deze verwarmen door er een espresso dosis water in te laten lopen en even te laten staan. Me omdraaien en tien druppeltjes lavendelolie op een stukje afval hout van een loopplank van de Kungsleden laten vallen. Het hete water uit het espressokopje in de gootsteen gieten. Kopje terugzetten in de Magimix en met een verse koffie capsule een vers kopje koffie zetten.
Gaaaaaaaaap.
Het liefst zet ik dan een kaarsje aan en schrijf ik op mijn blog. Zoals nu:
Het liefst ga ik dan sporten en daarna douchen met Wim Hof.
Menig onderdeel van bovenstaand ritueel kan ik moeiteloos overslaan maar dat bakkie koffie is mentaal veruit de lastigste. Een dag beginnen zonder bakkie koffie is een niet te nemen mentale drempel. Ook tijdens meerdaagse hikes is de voorraad koffie (en water en gas) een cruciaal planning onderdeel.
Voor zo’n belangrijk onderdeel van de start van mijn dag besteed ik eigenlijk heel weinig tijd en aandacht. Ik zie de echte koffie niet eens. De Magimix past de hoeveelheid water aan de gekozen koffieknop; espresso of lungo. Met deze Magimix druk je dan nog wel de hendel naar beneden zodat er gaatjes in de capsule worden gedrukt. Verder heb ik alles uitbesteed. Heel doeltreffend en efficiënt. Het patroon werkt. En;
“Nobody likes change, except for a wet baby.”
Mijn vorige koffiezetter drukte zelf gaatjes in de koffiecapsule maar toen dat niet meer werkte, lukte het me met heel veel moeite om het apparaat uit elkaar te halen en te fiksen. Tot vier keer toe. Toen kocht ik mijn huidige Magimix die mijn spierkracht gebruikt voor het maken van de gaatjes in de koffiecapsule. Beter. Toch hoop ik bij een volgende aanschaf van een koffiezetter dat de KARA van Thomas Mair al op de markt is. Mair weet ook dat het openen van een huishoudelijk apparaat om het kapotte onderdeel te vervangen nogal een uitdaging is, zoniet ON MO GE LIJK. Dus kopen we nieuw. Een slechte gewoonte want slechts een vijfde van onze afgedankte elektrische apparaten wordt gerecycled. Een gewoonte die Mair wil doorbreken met zijn fel gekleurde, speelse KARA. De grote magnetische onderdelen van de KARA zijn niet onbereikbaar voor de gebruiker maar kunnen makkelijk vervangen worden zonder speciaal gereedschap. KARA is niet intimiderend maar nodigt juist uit om geopend te worden. Met KARA hoopt Mair een nieuwe standaard te zetten voor alle huishoudelijke apparaten; een waarbij repareren de enige logische keus is.
KARA, Thomas Mair, tom.mair@icloud.com
Dezelfde gedachte had Dave Hakkens in 2013 toen hij Phonebloks ontwierp. Een modulaire smartphone waarbij je kapotte of oude onderdelen gewoon vervangt. Een idee dat wereldwijd heel veel aandacht kreeg en waarin Google heel veel tijd en geld stak. Toch kun je 9 jaar later nog steeds geen Phonebloks kopen. Waarom niet? Dat legt Dave zelf uit in deze video:
Google Killed Phonebloks.
Soms halen goede ideeën de winkel niet. Spelen er andere krachten. Geld, status? Zeg het maar. Het doet me denken aan de NEONURTURE. Een couveuse gemaakt van auto-onderdelen. Ik schreef daar in 2013 over;
Elk jaar sterven meer dan vier miljoen baby’s in de derde wereld binnen een maand na de geboorte. 1.000.000 zelfs binnen een dag. De helft van deze pasgeborenen hadden het wel overleefd als ze net als onze dochter Noëlle de eerste dagen van hun leven in een couveuse hadden doorgebracht. Echter in deze ontwikkelingslanden is niet alleen beperkte toegang tot moderne, high-tech couveuses, maar tevens een gebrek aan de infrastructuur voor de vervangingsonderdelen voor deze couveuses. Al zouden ze de couveuses hebben, ze kunnen hem niet snel en goedkoop repareren omdat ze geen onderdelen hebben én niet de getrainde mensen die met deze onderdelen de couveuse zouden kunnen maken.
Misschien wel het beste idee dat ik ooit gezien heb.
Het doel van de ontwerpers van de NEONURTURE was om een couveuse te ontwikkelen voor de derde wereld die gebruik maakt van lokaal beschikbare kennis en (vervangende) onderdelen. Overal ter wereld worden auto’s gerepareerd. Overal ter wereld heb je de beschikking over auto onderdelen. Aanwezigheid van de kennis en beschikbaarheid van onderdelen werden als uitgangspunten gebruikt voor de NEONURTURE. Een goedkope couveuse gemaakt van auto onderdelen die door de lokale automonteur gemaakt kan worden.
Zie je het luchtfilter en de koplampen?
Briljant.
Briljant. Toch is het nooit verder gekomen dan een prototype. Ze kregen het niet voor elkaar om het netwerk van stakeholders die ‘kiezen, gebruiken en betalen’ een vinkje te laten zetten. Ondanks dat de NEONURTURE vele malen eenvoudiger is en miljoenen baby’s kan redden is het zorgsysteem zo complex dat de NEONURTURE het levenslicht ook nooit heeft gezien.
Dit is de zesde post over mijn 6 daagse bezoek aan de Dutch Design Week.
Na een uitstapje naar sectie C op de vouwfiets en mijn ontmoeting met Job van den Berg, ben ik weer terug bij het eindexamenwerk van de Design Academy.
In mijn poging mijn zes dagen zo efficient mogelijk in te vullen stuit ik elk jaar op verrassingen die mijn hele schema in de war gooien. Zoals mijn ontmoeting met Job van den Berg die mijn bijna 50 jaar oude Batmobiel gaat laten crashen. De route in het gebouw waar de eindexamenwerken zijn opgesteld is ook een poging tot efficiëntie. Dat moet ook wel. De hoeveelheid bezoekers is de afgelopen jaren flink gestegen. Met enige weemoed denk ik terug aan de expo’s in de Witte Dame waar ik op zaterdag direct doorliep naar het eind van de expo, daar het jaarboek kocht en vervolgens heel de dag zittend in het restaurant het jaarboek las zodat ik de dagen erna de werken en ontwerpers die ik interessant vond, ‘live’ kon ontmoeten. Heel efficient.
Dat er waarde zit in inefficiëntie, laat Juno Brown zien in zijn volledig operationele mini lucifer fabriek van 1,5 x 3 meter waar hij de enige medewerker is. Hiermee brengt hij een bezoek aan de eens bloeiende/gloeiende lucifer industrie in Eindhoven. Ik heb altijd gedacht dat Eindhoven lichtstad was door de gloeilampen. Niet dus. Brown’s Factory of Inefficiency tart speels met de huidige focus op groei en efficiëntie, vragen oproepend omtrent werk en leven. Het beschouwt andere waarden zoals werkplezier, waardering van het imperfecte en de verrassing van het onverwachte. De verplaatsbare mini fabriek biedt een ander perpectief op evenementen als de Dutch Design Week waar technologie en innovatie op een voetstuk in de spotlights staan.
FACTORY OF INEFFICIENCY, Juno Brown, junobrown.net
Ik moet denken aan het verhaal dat Henry Ford een medewerker aan de lopende band had ontslagen omdat hij stond te glimlachen. Werk en plezier is een giftige combinatie volgens Ford en zouden de efficiëntie van de lopende band, waar de model T Ford vanaf rolde, ernstig in gevaar brengen. Tegenwoordig zijn veel mensen in autofabrieken vervangen door robots, en die lachen niet.
De vraag naar perfecte materialen is waar Raphael Breuskin nieuwsgierig naar is. Met zijn Abundance Rejected verkent hij de verschillende waarde perspectieven van de houtindustrie en de consument. De afgelopen paar jaar heeft, als gevolg van een warmer en droger klimaat, de schorskever flink huis gehouden in de Belgische sparren bossen waardoor miljoenen sparren zijn dood gegaan. De houtindustrie heeft de dode sparren gedegradeerd. Met name omdat een schimmel de dode spar blauw kleurt. En alhoewel het hout zwakker lijkt, zijn de fysieke eigenschappen nog precies hetzelfde. Ze passen echter niet in het perfecte plaatje van de houtindustrie. Maar wat vindt de consument van deze gedegradeerde spar? Om dat te onderzoeken ontwierp Breuskin een aantal meubels die de mensen uitnodigt om de meubels aan te raken, erop te zitten en te verkennen en zo de vraag naar perfectie te bevragen.
Morele boodschappen – boodschappen die je betere ik naar boven moeten halen -vinden we in voorwerpen die ons in eerste instantie schijnbaar weinig te ‘zeggen’ hebben. Zoals de meubels van Breuskin. Of dit koffiekopje:
Ik kocht het bij Wonki Ware in George, Zuid Afrika. Alain de Botton zegt hier over:
Het is niet alleen een koffiekopje, maar ook een prachtig eerbetoon aan bescheidenheid. Deze eigenschap wordt benadrukt door de kleine schoonheidsfoutjes die men bewust heeft laten zitten, de deukjes, de niet perfecte vorm en de zwarte stipjes als gevolg van vuiltjes die in de oven terecht zijn gekomen. Het koffiekopje is bescheiden omdat hij zich van al die onvolkomenheden niets lijkt aan te trekken. De foutjes laten alleen maar zien dat het kopje niets om status geeft. Hij is wijs genoeg om niet te vragen hem als een bijzonder object te beschouwen. Hij is niet nederig maar gewoon tevreden met wat hij is. Voor iemand die arrogant is of zich druk maakt over zijn status en er alles aan doet om bij sociale gelegenheden op te vallen, kan de aanblik van zo’n koffiekopje zeer ontroerend en bemoedigend zijn. Wie zo duidelijk geconfronteerd wordt met het ideaal van bescheidenheid, beseft waarschijnlijk dat hij die zelf ontbreekt. Toch ligt die voor het grijpen, in het kopje. Wanneer een in wezen goed persoon, wiens arrogantie slechts een pose is om een kwetsbaar deel van zichzelf te beschermen, bij het zien van het kopje een verlangen zou voelen om zijn leven te veranderen onder bescherming van de waarden die versleuteld zijn in een stuk keramiek, zou dat begrijpelijk zijn.
Bovenstaande tekst komt uit Kunst als therapie van Alain de Botton en John Armstrong. Het boek leert me om het doel van kunst te ontdekken. Mezelf af te vragen welke dingen onze geest en emotie nodig hebben om beter te functioneren. Bij welke psychologische beperking kan kunst van pas komen. Kunst ter compensatie van datgene wat in je leven ontbreekt. En wat we mooi of lelijk vinden hangt af van welk deel van onze emotionele kant onderbelicht is en dus gestimuleerd of benadrukt moet worden.
Met behulp van kunst kun je je leven in balans brengen.
Mijn Wonki Ware kopje is mijn dagelijkse training bescheidenheid die ik heel graag zittend op een meubel van Breuskin zou willen nuttigen. In het flikkerende licht van een kaars die ik aangestoken heb met een handgemaakte lucifer van Juno Brown. Perfect.
Dit is de vijfde post over mijn 6 daagse bezoek aan de Dutch Design Week. Gisteren schreef ik over mijn ontmoeting met Job van de Berg. Ik had hem gevraagd of hij mijn Batmobiel wilde crashen. Dat wilde hij wel omdat hij het een goed verhaal vond. Enthousiast vertelde ik thuis over mijn ontmoeting met Job. Daar was veel minder, zeg maar geen, enthousiasme te bespeuren om mijn bijna 50 jaar oude klassieker tot een verwrongen stuk staal en plastic te crashen; “echt zonde”.
En toen ging ik toch twijfelen. Ik zou nooit meer met mijn Batmobiel kunnen spelen. Hem aan mijn vierjarige kleinzoon geven? Die ’taxeert’ hem toch anders dan ik toen ik 6 was. Voor hem is het gewoon een autootje die van Nonno is geweest. Boeien. Het alternatief om precies dezelfde erbij te kopen en die te crashen zodat ik het origineel weer in de kast kan zetten? Neeeeee. Ik moet denken aan het verhaal van kunstenaar Robert Rauschenberg.
Robert Rauschenberg is een van de eerste conceptuele kunstenaars, die zijn eerste erkenning kreeg voor monochrome werken en collages, maar wereldberoemd werd met een conceptueel werk. Het werk dat hem wereldfaam bezorgde, maakte hij niet met een kwast of met een potlood. Hij gebruikte een gum en wiste een tekening uit van een van de meest succesvolle kunstenaars van de jaren 50, Willem de Kooning.
Met een fles Jack Daniels onder zijn arm, besloot Rauschenberg op een avond Willem de Kooning te bezoeken met zijn bijzondere vraag. Met lood in zijn schoenen en de hoop dat De Kooning niet thuis zou zijn, drukte Rauschenberg op de deurbel. De Kooning bleek thuis te zijn en liet hem binnen. De kunstenaars dronken een glas whiskey en Rauschenberg legde De Kooning zijn verzoek voor. Hij wilde een tekening die hij zou kunnen uitgummen. De Kooning bleef heel lang stil.
Hij begreep het idee van Rauschenberg direct, maar zag ook meteen de implicaties. Het uitgegumde werk zou veel teweeg kunnen brengen in de kunstwereld en de blik op kunst kunnen veranderen. Eigenlijk betekende het werk het einde van de tijd dat de Kooning de leidende kunstenaar was, De Kooning zou passe worden. Niet zo zeer omdat zijn werk letterlijk werd uitgegumd, maar omdat het een nieuwe periode aankondigde. Rauschenberg ging met dit werk in tegen de heersende kunst van het establishment waar de Kooning toe behoorde. Zoals de Kooning dat jaren eerder had gedaan tegen het establishment van Picasso en de surrealisten. Toch was het indirect ook een compliment dat Rauschenberg juist zijn werk wilde uitwissen.
Na lang nadenken zei De Kooning ‘I don’t like it, but I’ll do it. I know wat you’re doing.” Maar daarmee was de kous nog niet af, want er volgde een lang selectie proces van de tekening die uitgegumd kon worden. Rauschenberg vertelt: “Ik was blij geweest met iedere willekeurige tekening en wilde zo snel mogelijk terug naar huis. Maar De Kooning begon uitgebreid een portfoliomap door te bladeren. Bijna had hij een tekening uitgekozen, tot hij bedacht dat het een tekening moest worden die hij zou missen. Dus pakte hij een tweede portfolio waarin tekeningen zaten die hem dierbaarder waren. Het duurde en het duurde en toen hij eindelijk een dierbare tekening had uitgekozen, stopte hij hem op laatste moment toch terug in de map. Hij zei: Nee, toch niet, het moet er een zijn de moeilijk uit te wissen valt. Dus haalde hij een derde portfolio map tevoorschijn en koos een tekening met potlood, krijt, houtskool, vanalles.’
Het zou uiteindelijk meer dan een maand en heel veel gummen kosten, voordat Robert Rauschenberg de tekening had uitgewist. Toen dit eenmaal gebeurd was, liet hij zijn kunstenaarsvriend Jasper Johns het werk een titel geven. Het werd: ‘Erased De Kooning’ en onder die naam zou het werk beroemd worden en inderdaad de schok teweegbrengen die De Kooning al had voorzien. De weggegumde tekening is tegenwoordig te zien in het San Francisco Museum of Modern Art.
Het werk heeft veel invloed gehad op de wijze waarop wij naar kunst kijken en de conceptuele kunst, waarin het idee centraal staat, een enorme boost gegeven. Rauschenberg zelf heeft zich meer ontwikkeld binnen de minimal art en de pop art, maar talloze andere kunstenaars hebben het stokje van hem overgenomen en de conceptuele kunst tot een succesvolle stroming gemaakt. Overigens zijn er sinds ‘Erased de Kooning’ vergelijkbare initiatieven geweest, waarin bijvoorbeeld werk van Rauschenberg werd uitgegumd. Een grappig recent on-line ‘kunstwerk’ komt van Peter White, hij wiste de wikipedia pagina van De Kooning (zie hier) en creëerde zo zijn eigen “Erased de Kooning”.
Ik voelde me een beetje De Kooning en Rauschenberg tegelijk. De Batmobiel zou transformeren van speelgoed naar kunstwerk. From Design to Art in a Crash. Gecrashed in een stuk aluminium wordt de Batmobiel een verhaal over mijn jeugd. Over spelen met mijn Batmobiel. En dat is precies wat ik nu weer aan het doen ben, spelen met mijn Batmobiel. Verhalen maken. Met mijn nieuwe vriend Job. Toen ik een dag later met mijn vrouw mijn Batmobiel kwam brengen en ik benieuwd was naar wanneer ie klaar zou zijn, zei Job; “Als ie volgend jaar nog niet klaar is, moet je even bellen.” In een wereld van ‘vandaag bestellen, morgen in huis’ moest ik even schakelen. Maar zoals ik als 6 jarig ventje maandenlang voor de etalage van de speelgoedwinkel in Dordrecht naar de Batmobiel stond te kijken, ga ik nu als 55 jarig ventje dromen van mijn gecrashte Batmobiel. Veel plezier Job.
De beste week van het jaar duurt 9 dagen. De Dutch Design Week. Daarvan was ik 6 dagen in Eindhoven. Ik schreef er al eerder over. Hier, hier en hier.
Dit zijn de dingen die mij verder opgevallen zijn.
In mijn vorige post schreef ik over drie werken die ik tegen kwam op de graduation show van de Design Academy, vandaag maak ik een uitstapje naar Sectie C. Een plek waar ontwerpers hun werkplaats/kantoor/winkel hebben. Ik ‘doe’ de DDW altijd met de vouwfiets en zo langzaam aan weet ik mijn weg aardig te vinden. Je kunt met je festival bandje natuurlijk ook gratis gebruik maken van de Mini rides. Mini’s met Design op hun dak:
Ik heb wat met auto’s. Zeker met Mini’s. Mijn eerste auto was een Mini.
Het is 1992 en een van mijn favoriete bezigheden was het rondlopen op autosloperijen. Het zal met mijn autotik te maken hebben. Of met mijn beperkte budget. Of was het een beschermingstechniek. De kans was namelijk groot geweest, dat als ik op zaterdag in de Mini showroom had gelopen ik een Mini op afbetaling had gekocht inclusief Maxi renti. En aangezien ik weinig zin had in een lening en nog minder in een schuld leek me de autosloop op zaterdag een veel beter alternatief.
Op de bewuste zaterdagmorgen liep ik op de sloop een mooie Mini tegen het lijf. Hij stond op een Opel Kadett en onder een Autobianchi. Een mooi trio. Maar mijn interesse ging toch uit naar de Mini. Ik was op zoek naar een deurslinger voor mijn Mini. Mijn raampje ging niet meer open en het leek me weer fantastisch om mijn Taxi arm weer een beetje bij te kleuren in de warme augustus zon. En toen gebeurde het. Ik stond achter de Mini en dacht:
“Dit is een geweldige commode voor Noëlle, onze dochter.’
Mini mensje Noëlle moest nog geboren worden. (en mini was ze. twee maanden te vroeg en 1400 gram) Wij waren druk met de ‘kinderkamer’ en daar hoort een commode in. Plek voor de verschoning en de voorraad luiers. Het leek me geweldig om die te bewaren in de achterbak van die Mini. Heel handig van de Mini is het achterklepje. Dit scharniert niet aan de bovenkant maar aan de onderkant. Perfect. Noëllekon daar dus uitstekend op verschoond worden. De perfecte commode. Helaas was mijn vrouw heel wat minder enthousiast.
Staand achter de British Racing Green Mini heb ik alle kleuren ontlasting voorbij zien komen. Gelukkig was Noëlle snel zindelijk en verhuisde de Mini naar de woonkamer en werd de kast voor de stereo-installatie. Van poep naar pop. Er was geen Mini op de wereld waar zo’n goed geluid uit kwam. Maar toen de kinderen de deur uit gingen en de parkeerplaats door de stijgende vierkante meter prijs te duur werd, moest de Mini de deur uit. Via wat omzwervingen staat ie nu bij ClubgeistBVH, het reclamebureau van vriend Ton. Als, je raadt het al, Minibar.
Een Mini. Mijn eerste auto. Maar de eerste auto waar ik echt verliefd op was, was de Batmobiel. Ik heb iets met wielen. Ik ben ervoor onder behandeling met weinig succes. Ik denk dat komt omdat ik als klein ventje altijd auto’s maakte van Lego totdat ik in de etalage van een speelgoedwinkel op de Voorstraat in Dordrecht de Batmobiel van CORgi Toys zag. Die kon ik niet namaken dus moest ik hem hebben. 6 weken later en vele uren starend voor de etalage kreeg ik hem van mijn moeder voor mijn zevende verjaardag. Ik weet nog goed dat ik de zilveren wieldoppen eruit peuterde omdat de Batmobiel gewoon helemaal zwart moest zijn. Helemaal. Een auto mag voor mij elke kleur hebben, als het maar zwart is. Schoonheid is de belofte van geluk. Prachtig verwoord door Stendhal. Als het om wielen gaat wil ik daar maar een ding aan toevoegen. Als ie maar zwart is. Het leven was goed als 7 jarige. Voetballen, stoepranden en auto’s in de prak rijden. Laten rijden moet ik zeggen. Samen met mijn vriend Frans Veerkamp zetten we kleine speelgoed auto’s op straat en lieten daar dan auto’s overheen rijden. Afgezien van de spanning of de wielen van de naderende auto ons speelgoed autootje zouden raken, waren we natuurlijk met name benieuwd hoe ie, als ie werd geraakt, eruit zou zien. Daar waren we heel kritisch in. Twee 7 jarige mannetjes die de schoonheid van de crash car bespreken. Het lijkt een scene uit een Wes Anderson film.
Terug naar Sectie C. Ik ben inmiddels 55 jaar. De Batmobiel heb ik nog steeds. Niets vermoedend loop ik langs het atelier van Job van den Berg. Job heeft ook iets met auto’s en crashes. Op sloperijen hebben ze van die heeeeele sterke electromagnetische schrootlifting magneten. Als een stuk schroot werd ik zijn atelier in getrokken. Met open mond en een straaltje kwijl. Rechts hing de wand vol met zijn Car Crash Collection:
Hoe Job die maakt? Zo:
Ik durfde het bijna niet te vragen aan Job maar deed het toch:
“Zou je mijn Batmobiel willen crashen?”
Zijn antwoord was het meest verrassende, wat ik een ontwerper ooit heb horen zeggen.
De beste week van het jaar duurt 9 dagen. De Dutch Design Week. Daarvan was ik 6 dagen in Eindhoven. Dit zijn de dingen die mij opgevallen zijn.
De Gradution Show van de Design Academy was dit jaar op een nieuwe locatie. Afdalend in de parkeergarage van een leegstaand kantoorpand dacht ik op een post apocalyptische rave beland te zijn. Daar wilde ik wel eindigen maar zeker niet beginnen. Een snelle scan van het gebouw, een aantal trappen op en aflopend eindigde zoals elk jaar bij de ‘boekenwinkel’ waar ik het jaarboek kocht en buiten met een bak koffie in begon te lezen. Een aantal jaar geleden hadden ze voor de teksten een heel goed format voor de werken van de afgestudeerden. Wat is het, hoe werkt het, waarom is het belangrijk en een quote van de maker. Nu moet ik soms drie keer terug gaan in de tekst om te begrijpen wat het is, hoe het werkt en waarom het belangrijk is. Ik vind het belangrijk om de tekst goed te begrijpen want wat je ziet is lang niet altijd wat je krijgt. Ceci n’est pas une pipe. Het eerst op mijn gemak lezen van alle teksten geeft me rust, richting en houvast als ik voor de tweede keer mijn ronde doe en in kan zoomen op de werken die ik interessant vind.
Bart Keiren verkent met BIOGAS de relatie mens en natuur. Verandert onze relatie met gas als de levering van gas afhankelijk is van onze tijd en aandacht? BIOGAS is een gesloten systeem waar je voor een bacterie cultuur moet zorgen. Eén kop voedsel afval levert genoeg gas op voor één kop thee per dag. Ik heb net gedachteloos mijn derde kop koffie uitbesteed aan mijn Nespresso machine. Ik betrap mezelf er wel eens op dat ik, voordat mijn beker vol is, al op de stopknop druk. Puur ongeduld.
Een paar jaar geleden had IKEA een briljante pay-off; aandacht maakt alles mooier. Ik las laatst een definitie van schoonheid; de belofte van geluk. Ik denk dat ik heel gelukkig zou worden als ik een kopje biogas thee van Bart Keiren zou drinken.
De zondvloed aan plastic wegwerp speelgoed schijnt kinderen te overprikkelen, verkort de aandachtsboog en resulteert in verveling. Cubcho staat hier haaks tegenover door kinderen juist in hun kracht te zetten door zelf op een speelse en eenvoudige manier speelgoed te maken. De gebruiksvriendelijke pers stelt kinderen vanaf 2 jaar in staat zelf blokjes te maken van papier-maché. Bij de pers zit een handleiding hoe je papier-maché maakt en hoe de 2+er zelf de pers kan bedienen. De handleiding vertelt ook het verhaal van Cubcho. Als inspiratie voor eindeloos speelplezier. Ik probeer me voor te stellen hoe het is om als kleuter eerst zelf te kliederen met papier, het in de Cubcho te proppen, aan te draaien om er vervolgens een nat blokje uit te halen, die te laten drogen en er vervolgens mee te spelen. Das pure magie ennnnnn je leert je kleine dat je van afval dingen kunt maken. Als mijn 4 jarige kleinzoon een Cubcho zou hebben dan weet ik wie er verantwoordelijk wordt voor de papierscheiding. Wat een goed idee! Kijk nog eens goed naar de uitdrukking van het zoontje van Viktoriya. Daar word je toch blij van.
Ik heb een aantal jaar in een appartement gewoond in Dordrecht. Het bevond zich aan het Scheffersplein waar zaterdag de markt was en bloemen werden verkocht. Niet zomaar bloemen maar “Bloemen van Huigen die kenne nie buige!” Deze briljante zin werd heel de dag herhaald. Ik kon onmogelijk ongezien de stad in zonder opgemerkt te worden door Moeder Huigen die mij en de rest van de wereld aansprak met “Schatjie” om je vervolgens brutaal glimlachend aan te kijken zodat je wel bloemen moest kopen. Ik probeerde dat altijd zo lang mogelijk uit te stellen want rond 16.30 gingen ze voor “drie voor vijf”……schatjie asjeblief. Veel en vaak chrysanten herinner ik me. Daar was mijn vrouw geen fan dus veranderde ik mijn bloemstrategie, geïnspireerd door vrienden van ons, naar drie amaryllissen per week. Die had Huigen niet. Ik heb menig zaterdag omgelopen om niet opgemerkt te worden door Moeder Huigen. Ik heb me vaak afgevraagd wat er met de bloemen gebeurd die niet meer te verkopen zijn.
En daar heeft Elini Ionnidou een idee voor. Wat als je in plaats van dat je de bloemen weggooit, gebruikt voor iets anders. De Osmia Avosetta Vase is een hommage aan de Osmia Avosetta bij. Wikipedia:
De vrouwtjes van Osmia avosetta metselbij maken enkele kleurrijke, ondergrondse nesten van 1,5 tot 5 centimeter lang die bestaan uit twee lagen met bloemblaadjes met daartussen een laag van modder of klei:
Ioannidou mixt de bloemblaadjes met bijenwas en perst ze in mallen om de vazen te maken. Waarom nog verse bloemen in huis als je een prachtige bloem-bij vriendelijke vaas kunt hebben. Nog beter is natuurlijk als er geen bloemen overblijven. En nog beter is helemaal geen verse bloemen. Sorry Paus. Bedankt voor die bloemen.
Op de Kungsleden stortte ik regelmatig ter aarde. Niet van uitputting en zeker niet omdat ik teveel bij me zou hebben. Ik ging regelmatig op mijn knieën voor de blauwe bes. In augustus vind je ze overal. Kiloknallers in de bonus. 3 halen niet betalen. Met wat water, dat ook overal gratis verkrijgbaar is, en havermout een perfect ontbijt.
Dagenlang stap voor stap onderdeel zijn van de omgeving met als grootste afleiding de neiging om de omgeving vast te leggen met mijn mobiel. Toeristen met camera’s die ALLES vast leggen was nog niet zo heel lang geleden een beeld waar ik altijd een beetje lacherig om deed. Nu ben ik, en velen met mij, net zo erg. Erger nog want we delen ze ook nog eens met de hele wereld. Zoals nu. Met jou.
Tijdens mijn afstuderen deed ik onderzoek naar De Stijl (opgericht in 1917) en leerde ik veel van de brieven die de leden elkaar schreven. Die brieven werden 4 keer per dag bezorgd! In de jaren ’20 van de 20e eeuw werd dat verlaagd naar drie, en in 1932 naar twee bezorgmomenten per dag. Vanaf 1969 werd nog maar één keer per dag bezorgd. Nu worden we permanent bestookt met ‘post’. Gisteren zat ik in de trein. Het was druk. In de ruimte tussen de coupes was ik met 8 anderen. Een had een grote draadloze koptelefoon op, 2 hadden ‘oortjes’ in, degene naast me zat hard te tikken op haar mobiel, en de rest zat te swipen. Ikzelf luisterde naar een van mijn favoriete podcasts ‘Nooit meer slapen’. Er was geen oogcontact. Iedereen was ergens anders. Een spontaan gesprek aanknopen, een grapje maken, een compliment……geen beginnen aan. Iedereen stond op ‘pauze’. Zo dichtbij en zo ver weg.
Toen ik een paar jaar geleden met mijn vriend Daniel naar Prince ging in de Ziggo Dome gold er een Purple Rule; geen gebruik van je mobiel tijdens het concert. Deed je dat wel stond er binnen NO TIME een beveiliger voor je neus die je verzocht je mobiel weg te doen of de zaal te verlaten.
Volgende keer neem ik zo’n beveiliger mee tijdens een meerdaagse hike.
