Voor de tweede keer deze week wilde ik het tentoonstellingsboek kopen van de kunstenaar waarvan ik het werk net gezien had. En in beide gevallen waren deze, nog niet, te koop. Er werd me uitgelegd dat dat gebruikelijk is in China. Ze willen namelijk ook het werk van de bewuste tentoonstelling fotograferen en in het boek zetten. In Nederland gaat er volgens mij geen tentoonstelling van start voordat ‘het boek’ er is. Ik snap wel dat het afhankelijk is van het werk. Als het heel plek specifiek is, speciaal voor en op locatie gemaakt, kan ik me er nog iets bij voorstellen. Maar helemaal geen boek was toch een teleurstelling. Ik heb zelfs geen ‘posters’ gezien.
Teleurgesteld keek ik rond in de bookshop van The Long Museum in Shanghai waar ik net het ge-wel-di-ge werk van James Turrell had gezien. Gezien is eigenlijk niet het goede woord. Intens beleefd, of juist heel sereen tot me genomen. Turrell maakt werk dat ‘out of space’ lijkt. Out if light is beter verwoord. Ruimtes waar je naar een andere dimensie lijkt te worden getransporteerd. Het deed me denken aan die 3d tekeningen waar je een beetje naar moest staren, door de tekening heen moest kijken. En dan opeens verscheen het 3d beeld. Alleen hier verschijnt er niets, je lijkt zelf te verdwijnen. Dit schrijvend kan ik me voorstellen dat Turrell helemaal niet wil dat er een boek van zijn werk verschijnt. Toch had ik meer van het artistieke proces van Turrell willen weten, zijn achtergrond en zijn drijfveren. Ook al omdat er geen Engelse audiotour was en de teksten bij de ingang van zijn werken alleen in het Chinees.
Ik was bij de grootste overzichtstentoonstelling van Turrell. Ik heb geen overzichtsboek. Wel een zelfgeschoten pano. De tentoonstelling is ook verLongd. Tot en met juni.
