In de documentaire ‘Spring & Arnaud – Kunst, liefde en sterfelijkheid’ vertelt Spring Hurlbut over haar werk Airborne (2008). Een video van 19 minuten en 40 seconden waarin je ziet wat er gebeurt als je de deksel van een urn van een overledene verwijdert en de kleine asdeeltjes zich als wolken verspreiden;
“Death is one of the most important moments in life. The moment of freedom and transformation.”
De dood heeft voor mij altijd iets claustrofobisch gehad. Voor altijd opgesloten liggen in een kist 1,5 meter in de grond of je dood lang op de vensterbank (of donkere kast) van je nabestaande(n).
Na het zien van een een deel van Airborne weet ik wat ik wil als ik dood ben.
Ik wil gecremeerd worden en dat het openen van de urn gefilmd wordt tegen een zwarte achtergrond. Vervolgens “knallen we er een muziekje onder” zoals mijn pa zou zeggen; Hallelujah van Jeff Buckley. Dat ziet en klinkt er dan ongeveer zo uit:
Ik hoop dat de premiere nog even uitgesteld wordt en dat jij bij de voorstelling aanwezig bent.
Prachtig toch. Maar na het zien van het werk van Greta Ballschuh wil ik het toch anders. Na het zien van haar eindexamenwerk Question of Matter wil ik gewoon zo hup de grond in.
Je mag me ook gewoon op de grond leggen. Ons ecosysteem is een constant roulerende cyclus van voedingstoffen en mineralen zodat toekomstig leven mogelijk is. Maar door onszelf buiten ‘de natuur’ te plaatsen doorbreken we die cyclus, met uitgeputte bodem als resultaat. Toch kunnen we na onze dood de bodem iets teruggeven wat ze kan gebruiken; ons lichaam. Ons lichaam bevat alle basis voedingsstoffen die planten nodig hebben om te groeien, variërend van koolstof en stikstof, tot calcium en magnesium. Als we gecremeerd worden of begraven in een kist dringen die stoffen niet of nauwelijks door in de bodem. Worden ze geen onderdeel van de cyclus van het leven. Maar als we geloof en conventies los laten en onze naakte lichamen doneren aan de bodem kunnen we leven geven aan de uitgeputte bodem en zo weer onderdeel van de ‘natuur’ worden. Misschien moeten we wel een pak aan. Ik stel het ‘Mushroom Death Suit’ van Jae Rhim Lee voor uit 2013. Een pak met een schimmellaag die de giftige stoffen in ons lichaam onschadelijk maakt.
Maar zolang je nog rechtop loopt is Footwear Therapy van Léa Simon misschien iets voor je. Schoenen bieden ons vele fysieke voordelen. Maar schoenen hebben veel meer te maken met expressie en emotie. Functie lijkt bijna bijzaak. Ik loop soms zelfs naast mijn schoenen. Ik draag geen hakken maar ik kan me voorstellen dat het een powershot en vertrouwen geeft. Ik voel me echt anders met mijn rode Salomons dan met mijn Italiaanse AKU’s. Met dit idee ontwierp Simon een paar schoenen die nieuwe emoties in de drager moet veroorzaken. De vorm van de schoen veroorzaakt een lichte balans beweging die verandert als je loopt. Lopen wordt een ritmische balansact waarbij je aandacht volledig gericht is op de stappen die je neemt. De bovenkant is gemaakt van wol voor warmte en comfort, als een dikke sok. De combinatie nodigt uit om naar buiten te gaan en mindful stappend tot rust te komen. A matter of walking. Keep walking.
Het bekijken van de eindexamenwerken is een hardcore masterclass niet oordelen. Als je afgaat op wat je ziet loop je vloekend en tierend of met een permanente vraagtekenfrons op je voorhoofd. Gelukkig had ik 6 dagen de tijd zodat ik zodra mijn linker wenkbrauw een opwaartse beweging inzette ik pas op de plaats maakte, een keer diep in en uit ademde en keek. Wat zie ik. Zo ook bij het werk van Leon Barre;
In eerste instantie zag ik allemaal kopjes, in tweede instantie zag ik rijen kopjes, in derde instantie zag ik rijen kopjes die op elkaar leken en toen dacht ik laat ik de tekst maar even lezen.
Kopiëren is een onontkoombaar aspect van het leven. Het is hoe we leren en hoe onze cellen regenereren. Maar in de wereld van design wordt het vaak beschouwd als taboe en in het algemeen verboden door regelgeving. Het ‘originele ontwerp’ is heilig maar is het echt zo slecht om iets te imiteren wat al een keer gedaan is. Met COPY COPY verkent Barre een wereld waarin kopiëren een speelse en oprechte gezamenlijke activiteit wordt. In een serie workshops worden deelnemers gevraagd een kopie te maken van een origineel, gebruik makend van klei en tools.
Elk kopje is een imperfecte interpretatie van de maker. Elk kopje is een originele kopie van het origineel. De workshop herdefinieert originaliteit en auteurschap. Iedereen is eigenaar van zijn eigen origineel.
Mijn uitvaart ziet er nu als volgt uit. De uitnodiging is een schatkaart. Niet heel ingewikkeld. Ik wil wel dat jullie me vinden. Aangekomen in het bos lig ik er al, in mijn Mushroom Death Suit. Jullie moeten wel nog even een kuil graven. Er zijn lepels. Van de klei maken jullie een kopie van mijn favoriete koffiebeker. Vervolgens krijgt iedereen een paar schoenen van Léa Simon en waggelen jullie naar de kroeg waar jullie, inmiddels harde kopje, wordt gevuld met een drank naar keuze.
Proost.
Mooi en aangrijpend verhaal waar veel uit geleerd kan worden. Zo naar design kijken levert veel extra’s op!
Ik hoop overigens dat je nog heel veel jaren je plannen voor je uitvaart gaat aanpassen. Ze worden steeds beter, neem ook daarvoor ruim de tijd!
Haha geweldig Cor, ik hoop inderdaad dat die première nog heel lang duurt maar ik ben erbij. En je kan de mushroom deadsuit inruilen voor een mushroom kist. Zag toevallig deze week op TV dat die in Nederland worden gemaakt. En dan een mooi plekje uitzoeken op een van de natuurbegraafplaatsen. Lijkt me ook wel wat.