Vandaag schrijf ik verhaal nummer 600. Ik ben ruim over de helft maar ik denk dat het aftellen pas echt begint op 1 januari 2015. Dan ge aik aftellen naar 1 januari 2016 en staan er 1.001 verhalen op dit blog. Ik schrijf trouwens altijd in WordPress. Dat is niet handig want ik moet alle verhalen steeds kopiëren naar Word om een eigen file te hebben. Handig en logisch is het niet maar het geeft het schrijven een “Live” gevoel. Schrijven in Word voelt als playbacken. Het schrijven in WordPress is het echte werk. Het wordt trouwens weer eens tijd om 600 – 365 = 235 verhalen te uploaden naar mijn slidesshare pagina zodat je ze kunt uploaden in een bestaand. Gratis.
Gratis. Alles is tegenwoordig gratis. Gratis. Nu en Altijd. Maar als een dag maar 24 uur heeft kun je niet Altijd Nu Dingen gratis doen. Zo wordt ik zeer regelmatig door gevraagd studenten gevraagd of ik ze wil aanhoren over een project waar ze mee bezig zijn. De laatste tijd was het zo druk dat ik me voor nam (dat klinkt gek) om het even niet te doen. Even geen interviews of vragen of afstudeerprojecten met creativiteit, branding of design thinking als onderwerp. Het is me nog niet gelukt Nee te zeggen. En even voor alle duidelijkheid. Het gaat hier om uren die ik niet betaald word. Want we hadden het over Gratis, Nu en Altijd.
Vandeweek bedacht ik echter een oplossing. Ik help studenten Altijd en Nu. Maar niet meer gratis. En dat komt door een ongevraagde recensie van Jotam. Een hele enthousiaste Fontys student die na een eenmalig college vroeg of hij me mocht interviewen. Hij schreef er een verhaal over op zijn blog. En dat heeft mij weer geïnspireerd om voortaan een recensie van mij te laten schrijven in ruil voor het interview of vragenuurtje. Niks gratis. Je moet er wel wat voor doen. Ik laat me uit betalen in Social Currency. Een term die ik ooit leerde van Jeroen 1.111 de Bakker. En mooi past in wat Neumeier in zijn boek ZAG zegt:
Its not what I say. It’s what they say.
Dit zegt Jotam.
WIJ ZIJN NIET GEMAAKT OM CREATIEF TE ZIJN.
Een interview met een man die ooit dierenarts wilde worden, maar die eigenlijk veel liever dingen wilde maken en doen. De man die ooit, lang lang geleden, de Telefoongids oppakte en de vet gedrukte reclamebureau’s opbelde om te vragen of hij voor niks (gratis) mocht komen werken zonder maar enige vorm van werkervaring- of voorstudie. De man die zelf de vetste opleiding heeft gecreëerd door gewoon nieuwsgierig en leergierig te zijn. Een man genaamd: Cor Noltee.
Zoals vele van jullie weten, had ik vorige week dinsdag een interview met de ‘creatieve genius’ Cor Noltee. Een super leuk en interessant gesprek gehad die mij weer een stukje vooruit heeft geholpen in mijn onderzoek naar hoe creatieve eindbazen inspiratie opwekken en verwerken. Nou ging dit gesprek niet alleen maar over inspiratie, maar ook veelal over creativiteit in het algemeen.
Uit mijn interview met Cor, heb ik een aantal leuke en interessante stukjes uitgetypt om met jullie te delen.
Het was kwart voor 11, ik was al aangekomen bij het Starbucks cafe in Utrecht, waar Cor en ik om 11:00 hadden afgesproken. Ik was iets te vroeg, dus ik besloot om alvast een middelgrote cappuccino te bestellen. Ik moest toch nog een kwartiertje wachten. Toen ik mijn koffie had besteld en plaats nam aan het raam, kwam ik er al snel achter dat het binnen echt een tering herrie was. De toilet werd verbouwd, overal zaten studenten binnen die met elkaar aan het kletsen waren, zakenlieden hingen — al bestellend -aan de lijn met hun collega’s om hun drukke schema’s door te nemen, medewerkers van Starbucks die met flink geweld de lekkerste cappuccino’s en latte macchiato klaarmaken. ‘Dit is niet te doen’ dacht ik bij mezelf. Ik kan het gesprek met Cor zo toch nooit opnemen. ‘Ik kan hem waarschijnlijk zelf amper verstaan’ dacht ik. Dit bracht wel de enige spanningen met zich mee. Moet ik nu al een dolle mee gaan schrijven voor de zekerheid? Of vertrouw ik erop dat mijn iPhone 6 een of andere super-filter heeft waarmee die al de ruis wegfiltert? Aangezien de snelheid van de technologie de laatste jaren flink is toegenomen, koos ik voor de laatste optie. Ik zag Cor al vanuit de verte al aanlopen. Met zijn ogen gericht op zijn telefoon — waarschijnlijk was die nog snel zijn laatste mails aan het afhandelen — liep hij naar de voordeur van de Starbucks toe. Hij stapte binnen en zag mij al gelijk zitten. Hij liep naar me toe en gaf me net als de eerste keer toen ik hem ontmoette, een warme hand. ‘Hoi Jotam, hoe is het?’. Wat is het toch een sympathieke vent he! Ik bood hem gelijk een drankje aan en ging voor hem in de rij staan om ook een cappuccino te bestellen. Middelgroot, geen suiker; shaking not sturt. Zoiets. Toen Cor kwam aangelopen, zag ik al gelijk dat hij een roze boekje tussen zijn armen had geklemd. Toen ik hem de cappuccino overhandigde, gaf hij mij het roze boekje. ‘Hier, dit is voor jou. Omdat je zo goed bezig bent met je blog’. Stom verbaasd, dacht ik: jeetje alweer aan cadeautje? Deze keer was toch voor mij!’ Ik antwoordde natuurlijk met het counter-cadeautje en vertelde hem dat ik zijn blogbericht had gelezen over zijn ontmoetingen met de leadsinger van Fink. ‘Ik dacht dat jij dit wel kon waarderen, geef het niet weg!’. Klabats! Nu was Cor verbaasd. Right back at ya.
Het ijs was gebroken en het gesprek kwam eigenlijk al gelijk los. Hij begon te vertellen waar die zojuist vandaan kwam en dat hij een paar dagen terug een tentamen heeft gemaakt — ja Cor is ook weer student — over groepsdynamica en dat hij hier nu helemaal door gefascineerd is. We hadden het over het HKU en over de lessen die hij geeft. ‘Het doel van creativiteit en concepting, is om het creatief vermogen van de student te verhogen’.
Creativiteit bestaat uit vijf aspecten: nieuwsgierigheid, verbeeldingskracht, vasthoudendheid en discipline en tot slot samenwerking. Nieuwsgierigheid is essentieel voor een creatief. Je moet je altijd vragen blijven stellen en jezelf open te stellen voor nieuwe dingen. Hierdoor ben je in staat om nieuwe verbindingen te leggen, die ervoor zorgen dat er nieuwe ideeën ontstaan (dit heeft ook een overlap met inspiratie). Maar je kunt wel heel erg nieuwsgierig zijn, maar je moet die nieuwsgierigheid ook kunnen omzetten tot een verbeelding. Daarom is verbeeldingskracht zo belangrijk voor een creatief. Vastbehoudendheid en discipline hebben veelal te maken met motivatie. Want motivatie zorgt er juist voor dat je de juiste energie en brandstof in huis hebt om het beste ervan te maken. Met vastbehoudendheid doelt Cor; in hoeverre jij vermogend bent om op momenten dat jij het even niet meer ziet zitten, je er alsnog in staat bent om de taak te voltooien. Zeker wanneer je in een team werkt, is discipline belangrijk. Heb jij je taken wel op tijd af? Ben je gedisciplineerd genoeg, om zelfs als je even geen zin hebt om te werken aan de opdracht, het gewoon alsnog te doen? En tot slot natuurlijk samenwerking. Het komt zelden voor dat een creatief in een bedrijf terecht komt waar die niet in een team functioneert. Goed kunnen samenwerken in een team is dus voor een creatief van groot belang.
Wij zijn helemaal niet gemaakt om creatief te zijn. Onze hersenen houden van patronen. Patronen zorgen ervoor dat wij ons leven zo efficiënt mogelijk kunnen in delen. Non-conventionele gedachtes of inzichten worden vrijwel gelijk geblokkeerd door onze hersenen, omdat ze niet in onze vaste patronen passen. Tijdens het interview hadden we een stelling: ben je als kind meer creatiever? ‘Nee, je bent wel nieuwsgieriger’. Doordat je nog geen patronen hebt ontwikkeld, sta je open voor nieuwe inzichten, ideeën en prikkels. Door nieuwsgierigheid volg je deze stimulus en ben je in staat om creatiever te denken. Gelukkig zijn wij mensen in staat om creatief denken te leren. Als je creatief wil leren denken, moet je het creatief vermogen trainen. Dit kan vergeleken worden met het leren van een taal of wiskunde. Succes!
Het interview met Cor heeft als doel om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over zijn manier van denken en werken. De focus voor mijn onderzoek ligt vooral op; hoe creatieve eindbazen inspiratie verwekken en verwerken. Een manier om inspiratie te verwekken, is gebruik te maken van een creatieve sessie. Veel van de vragen in het interview, gaan over creatieve technieken. Hoe kom je vanuit een probleem naar een oplossing.
Vaak bij een creatieve sessie, weten bedrijven vaak zelf niet eens wat precies het probleem is. En dat is echt een probleem. Want als je het probleem weet, heb je al voor de helft de oplossing. Cor Noltee.
Om een probleem om te op te lossen, is het ten eerste belangrijk om mensen te vinden die gemotiveerd zijn om het probleem op te lossen. Want motivatie is het willen, en het willen is de basis voor inspiratie. ‘Je kan in mijn mening alleen maar geïnspireerd raken door iets; als je het wilt en als je jezelf er voor openzet’. Door mensen bij elkaar te zetten met verschillende disciplines, vergroot je de kans dat je geïnspireerd kan worden door iets. Want wat is inspiratie? ‘Volgens mij is het een soort verlichting dat je iets nieuws ontdekt of ervaart waar je energie van krijgt’. Dat is inspiratie. En volgens mij kan dat alleen maar gebeuren als je gemotiveerd bent en als je openstaat voor nieuwe dingen (dus nieuwsgierig). Als je de mensen — die gemotiveerd zijn om de uitdaging aan te gaan — binnen een bepaalde context en/of probleem neerzet, faciliteer je een omgeving waarin jij zij helpt om die nieuwe verbindingen sneller te maken. Dus inspireren.
Wij mensen worden nergens zo gelukkig van als hard werken. Als jij hard werkt aan iets waar jij goed in bent, dan wordt jij een heel gelukkig mens. Om dat geluksgevoel te ervaren, is een flow erg van belang. De flow is een welbekende theorie van Mihaly Csikszentmihalyi. Flow wordt gedefineerd als de onbewuste staat van ontwikkeling waarin we niet meer bewust zijn van tijd en plaats. Cor legt het als volgt uit: ‘door uitdagingen aan te gaan, raak je in een flow waarin je constant je vaardigheden ontwikkeld en de uitdaging steeds een stukje verder legt. Je blijft jezelf uitdagen om je vaardigheden te blijven ontwikkelen. Flow is de optimale ervaring. ‘Het is de natural high’.
Volgens Csikszentmihalyi kan het gevoel van flow gekenmerkt worden door een aantal van deze kenmerken:
- Er zijn duidelijk doelen;
- directe feedback;
- Een balans tussen uitdagingen en vaardigheden;
- Er is geen angst voor falen;
- Het verlies van zelfbewustzijn;
- Uiterste concentratie;
- Gevoel van persoonlijke controle over de situatie of actie;
- De activiteit is intrinsiek belonend.
Dus om in een flow te komen, heb je een uitdaging nodig. Maar wat is een uitdaging dan? Een uitdaging is: wanneer je iets wil doen maar eigenlijk de vaardigheden die je hebt, nog net niet voldoen aan de taak. Je wilt het wel, maar je kan het nog niet helemaal. En door het doen ontwikkel je vaardigheden en ben je in staat om de lat steeds wat hoger te leggen. Vraag jezelf eens af of jij zelf genoeg wordt uitgedaagd in je leven? Zo niet, wat ga je er aan doen?
Tijdens dit gesprek zijn er natuurlijk nog veel meer dingen aan bod gekomen, maar ik denk dat dit wel alomvattend is. Dus ben je van plan om binnenkort een creatieve sessie te organiseren? Zorg er dan voor dat je verschillende mensen, met verschillende disciplines erbij betrekt. Laat het bedrijf waarmee je een creatieve sessie houdt, voorafgaand een selectie maken van mensen die zowel; gedisciplineerd als gemotiveerd zijn om tot een oplossing te komen van het probleem. Probeer eens in niet conventionele ruimtes te vergaderen, zoek het ergens anders, bijvoorbeeld: buiten, of misschien in een mooi hotel, flexplekken en ga zo maar door. Stel jezelf open om geïnspireerd te worden door je omgeving en andere externe prikkels. Laat je oordeel lekker thuis en probeer zo weinig mogelijk (het liefst niet) kritiek te leveren op alle nieuwe ideeën of inzichten. Richt je op kwantiteit (zoveel mogelijk ideeën) in plaats van kwaliteit. Het idee hoeft nog niet gelijk de wereld te veroveren. Geef het idee dus de tijd om te groeien. Zorg er altijd voor dat je de deelnemers van de creatieve sessie uitdaagt. Hierdoor stimuleer je de deelnemers om in de flow te komen.
Ik hoop jullie hiermee een aantal tips te hebben gegeven voor het opzetten van een creatieve sessie. Natuurlijk is dit nog niet alles, maar het is in ieder geval een begin. Het is veelal ook gewoon heel erg “logisch”, maar alsnog weten heel veel mensen dit nog niet. Ze gaan dan dingen roepen als: “ik ben niet creatief” etc. Je bent het misschien nog niet, maar je kunt het zeker wel zijn. That’s a fact! Tijdens het interview met Cor, hebben we het veel over creatieve technieken gehad die het creatief denken stimuleert. Deze neem ik allemaal mee in mijn onderzoeksresultaten en dan publiceer ik mijn onderzoek op de blog!
Zodra ik mijn onderzoek heb afgerond, ben ik van plan om veel meer te gaan bloggen over inspiratie, creativiteit en creatieve (merk)sessies. Hopelijk kan ik zo een beetje bijdragen aan een wat meer creatiever Nederland :-)!
We hebben elkaar gisteren tijdens de workshop creativiteit aan de HKU kort ontmoet, beter gezegd even gezien. Ik heb e.e.a. laten bezinken en wil toch nog iets kwijt.
Volgens mij zijn we van nature wel creatief, ik heb dit niet onderzocht , dit zeggen mijn gevoel en mijn persoonlijke levenservaringen tot op heden
We zijn liever lui dan moe: mede daarom bedenken we alternatieven voor alles waar we geen zin in hebben of waarvan we denken dat dat makkelijker kan en daarbij moeten we op zeker punt onze creativiteit aanboren, zie het wiel, een gebakken kommetje om uit te eten, een hangmat weven, waterkoker, laptop,
We vervelen ons snel; om daaraan te ontsnappen bedenken we spelletjes, ingewikkelde rekensommen, gaan we schrijven, lezen, schaatsen en daarbij hebben we ook nog eens attributen nodig die we met creativiteit maken/bedenken.
Ik moet bekennen dat ik wel Daniel Kahneman’s Thinking Fast & Slow heb gelezen waarin uiteen wordt gezet dat ons brein twee zogeheten agenten heeft, de ene agent die alles zoveel als mogelijk op de automatische piloot doet, dit kost nl minder mentale en fysieke energie en agent twee die wel moet denken en nieuwe handelswijzen moet uitstippelen, die uiteindelijk weer zo eigen worden dat ze als vanzelf gaan.Ik vermeld dit als je zelf meer onderbouwing zou willen lezen.
Je had het verder ook over wat je van studenten aan de HKU verwacht: Originaliteit, Nou zet ik als kunstenaar altijd Grote Vraagtekens bij het begrip originaliteit. Wat komt er uit mezelf en wat heb ik gejat* van een ander en met mij eigen beperkingen gebruikt voor mijn eigen werk? Want dat is voor mij de definitie van mijn kunstenaarschap: ik doe wat ik kan, als ik een appel teken dan word ik beperkt door mijn talent/beperking en die zal er nooit helemaal hetzelfde uitzien als de appel die jij tekent Deze laatste gedachte zelf is niet origineel, de eerste keer dat ik me dat realiseerde was het gevoel in mij dat wel.
* al dan niet bewust
Ik wil je hier hartelijk danken voor je lezing, dat heeft mij weer aan het denken gezet. Verder voeg ik eraan toe, dat mijn zoon zeer enthousiast is geraakt voor de opleiding, Kunst & Economie, mede door jouw verhaal.
Dag Saskia,
Dank voor je reactie. Ik heb er een post aan gewijd.
http://zenoemenhetdesignthinking.wordpress.com/2014/11/30/dit-is-design-thinking-by-doing-verhaal-6011001/
Fijne zondag.
Groet
Cor Noltee