Gisteren had ik weer een geweldig gesprek met Ruben Jacobs. Boven in het restaurant bij de Bijenkorf in Utrecht. Ruben is socioloog en oa docent op de HKU. Hij heeft een module etnografisch onderzoek ontwikkeld voor tweedejaars studenten. We hadden het over het aanleren van een houding die past bij een etnografisch onderzoeker.
Tijdens het gesprek vertelde Ruben over de documentaire ‘In een vergeten moment’ van Menno Otten. Ruben beschreef het zo:
“…Het leed van de wereld in de ogen van de mens. Wat het is om mens te zijn. Om te leven. En tegelijkertijd heb je het gevoel ‘we zijn in die zin allemaal eenlingen’ maar we zijn allemaal gezamenlijk eenling. We zijn allemaal op momenten op onszelf aangewezen. Maar dat hebben we allemaal. Dus dat delen we. Dus in die zin zijn we allemaal een. Afgezien van het feit dat die film nu niet direct nut heeft of zo. Het laat iets heel moois zien. Het laat volgens mij zien wat een kunstenaar, als het lukt, heel goed kan. Daar aandacht voor krijgen. Het detail zien waar de rest overheen kijkt. Iets bijzonders en daar dan eens een jaar op ‘zitten’.
Een jaar lang op zoek naar starende mensen.
‘De samenleving ligt op straat. Het ligt gewoon voor je.’
Hoe leren we onze studenten dat?
Door ze het te laten zien en ze het zelf te laten doen. Niet 1 keer of 6 keer in een blok. Nee een jaar lang of 4 jaar lang. Je gehele opleiding. Zoals in Smoke. Elke dag op dezelfde plek op hetzelfde tijdstip een foto maken, afdrukken en in een album stoppen. Boeken vol. Kijken. Doen.
Het detail zien waar de rest over heen kijkt.
Op een gegeven moment keek Ruben naar buiten waarop ik ook naar buiten keek. Misschien een seconde. Ruben zei niets. Voor het eerst van al die keren dat ik naar buiten had gekeken zittend bij het raam boven in de Bijenkorf zag ik dat het zebrapad beneden geen witte maar gekleurde strepen had. Voor het eerst. Ik zei tegen Ruben. ‘Niet kijken, is er, toen je net keek iets opgevallen aan het zebrapad.’ Vroeg ik hem.
‘Ja kleuren? Ik zag het nu net pas ook hoor.’ Zei Ruben.
‘Ik ook net.’ Riep ik.
‘Net pas!’ Riep Ruben.
Het was ons nog nooit opgevallen. Ik vroeg het aan hem en hij zag het net voordat ik het vroeg.
‘Misschien dat jij zag dat ik iets zag.’
Ik zag ik zag wat Ruben zag.
Ruben zag en zag wat ik ook zag.
Een regenboog zebrapad.
Heel herkenbaar! Voorheen vaak onderweg met muziek in de oren. Tegenwoordig leg ik de muziek weg en probeer bewuster mee te maken wat ik met muziek in de oren niet zie.
Nederland 3 heeft een mooie motto: “Anders kijken, meer zien.”
Maar ik ben benieuwd hoe je dat triggered.
haha herkenbaar… alleen deze regenboogzebra is er al een tijdje hoor….
mooi