Voor het schrijven van mijn eindopdracht voor het master vak Communicatie en Intervisie las ik het artikel “Waarom niet de Waarom vraag?” van Francis Gastmans, verschenen in Visies 99/04.
Ik denk niet dat er een vraag is die zoveel verschillende emotionele reacties oproept als een vraag die met Waarom…begint. Toch stellen we hem heel vaak. Vanuit gewoonte? Vanuit gemak? Simon Sinek heeft er een boek over geschreven en een hele beroemde TED talk over. Everything starts with Why. Hij noemt het de Golden Circle. Maar bedoelt hij wel Waarom?
De verschillende emotionele manieren waarop men op de Waarom reageert maakt het wellicht interessant om de Waarom vraag te herformuleren. Voor alle duidelijkheid. We hebben het niet over de Inhoud van de reactie. Het stellen van de waarom vraag werkt namelijk sterk op het relationele aspect van de communicatie. Als je na je werkt toch eerst bent wezen sporten en wat later thuis komt en je dochter van 7 vraagt waarom je eerst bent gaan sporten voelt dat heel anders dan wanneer je man dat vraagt. Voel je hem?
Gelukkig heeft Gastmans een voorstel om de negatieve effecten van een waarom-vraag te vermijden: stel een waardoor-vraag! “Waardoor komt het dat u … ?”
I.p.v. Waarom heb je dat gedaan?
Welke gedachten gingen er toen door je heen? Wat deed je kiezen om dit te doen? Aan welke winst dacht je toen je besliste dit te doen? Welke factoren hebben volgens jou je gedrag sterk beïnvloed? … enz.
I.p.v. Waarom heb je dit beslist?
Op basis van welke redenering heb je die beslissing genomen? Welke argumenten hebben tot jouw beslissing geleid? Met welke factoren heb je rekening gehouden om dit te beslissen en met welke niet? Wat waren je pro’s en contra’s alvorens te beslissen? … enz.
I.p.v. Waarom is dit voor jou zo belangrijk?
Wat raakt je zo in deze zaak? Welke waarden spelen in deze zaak voor jou een zeer grote rol? … enz.
I.p.v. Waarom is dit voor jou een probleem?
Wat maakt dat deze feiten voor jou een probleem vormen? Wat gebeurt er binnen in jou dat je dit als een probleem ervaart? Wat gaat er in je om als je aan dit probleem denkt? … enz.
Edward de Bono verdeelt de mensen in drie leeftijdscategorieen: 0-5 jaar de “Waarom?” fase 5-10 jaar de “Waarom niet?” fase 10 – 100 jaar de “Daarom!”
Mensen in de Waardoor fase kom je in elke categorie tegen. Waarom? Omdat zij werkzame vragen willen stellen waar de ontvanger op de een of andere manier iets constructiefs mee kan doen (voor zichzelf of voor het samenwerkingsverband of voor de situatie).
Heb je behoefte aan het hele artikel?
Kijk dan hier.
One Response to “Waarom? Dit is Design Thinking by Doing Verhaal nummer 766/1.111”