Hoe laat je mensen spontaan op Kunst reageren? Dat was de vraag waarmee ik afgelopen vrijdag als master kunst educatie student op een congres liep. We bedachten vooraf een aantal manieren om dat te doen maar terplekke paste ik mijn aanpak aan omdat ik geloofde dat de vooraf bedachte aanpak niet werkte. Waarom niet? Het voelde gewoon niet goed. Dat klinkt lekker vaag en dat is het ook maar soms moet je gewoon je gevoel volgen en er niet te veel over nadenken en gewoon aan de slag gaan.
Op ontdekkingstocht in je eigen nieuwsgierigheid. Zien waar het schip strandt. Niet weten waar het heen gaat maar gewoon laten gaan. Hopend op een goede afloop.
En waar was ik nu precies nieuwsgierig naar? Ik wilde onderzoeken welke invloed het opleggen van overbodige obstakels heeft bij de beoordeling van kunst. Een mooie plek om dat te doen is het damestoilet op een congres. Al decennia lang staan vrouwen langer in de rij dan mannen op gelegenheden zoals het congres waar ik was. Dat het aantal toiletten bij de mannen nog steeds hetzelfde is, is al een apart onderzoek waard maar het ging me nu even om de Kunst.
Om er achter te komen wat mensen van een vijftal kunstwerken vonden legde ik ze een aantal obstakels op.
- De werken liet ik zien op ansichtkaarten.
- Ik vertelde de deelnemers dat ze € 5.000.000 kregen die ze ook direct weer moesten uitgeven aan een van de 5 werken die ik ze ging laten zien.
- Ik gaf ze de kaarten in de hand en vertelde dat ze 10 seconden hadden om te kiezen.
- En als laatste vroeg ik ze waarom ze dat kunstwerk hadden gekozen.
Kortom ik liet ze eerst met gevoel kiezen en sprak daarna pas de ratio aan. En daar kwamen hele verrassende dingen uit.
Ik geef hier drie reacties eens kijken of jullie zien welke kunstwerken daar bij horen. Welke letter hoort bij welk kunstwerk.
a. “Ik ben circusdocent dus deze spreekt me het meeste aan.”
b. “Vanwege de rare rommeligheid.”
c. “Het maakt me nieuwsgierig. Daagt me uit om verder te kijken.”
Het goede antwoord is
a 1
b 2
c 4
Het vrijwillig nemen van overbodige obstakels bij kunstbeleving is een leuk en interessant onderzoeksdomein. Dat vond ook een van deelnemers van mijn onderzoekje. Zij was verantwoordelijk voor de rondleidingen in het Stedelijk Museum in Amsterdam en vertelde me dat er volgens VTS (Visual Thinking Strategies) 3 basis vragen zijn “om het esthetische begrip te ontwikkelen bij mensen die weinig ervaring hebben met het kijken naar kunst.” Het is een methode om naar kunst te kijken en ontwikkeld door cognitief psycholoog Abigail Housen.
De vragen die de leider stelt, stimuleren de deelnemers nauwkeurig te observeren, te formuleren, te onderbouwen wat ze zien, en een actieve deelname aan het gesprek. Het unieke van deze methode is dat iedereen, ongeacht intelligentie en (culturele) achtergrond, kan deelnemen. Kunst vereist immers in wezen geen achtergrondkennis; het is toegankelijk en tijdloos.”
Ik ging op pad met 5 kaarten en kreeg 3 vragen die me een hoop hebben geleerd en me verder helpen in mijn nieuwsgierigheid naar het kijken naar Kunst. Nieuwsgierig naar de vragen?
Tuurlijk. Anders was je niet zover gekomen. Komen ze:
1. ‘Wat gebeurt hier?’
2. ‘Waaraan zie je dat?’
3. ‘Wat kun je nog meer ontdekken?’
Voor de Die Hards hier nog een keer de 5 ansichtkaarten.
1. ‘Wat gebeurt hier?’
2. ‘Waaraan zie je dat?’
3. ‘Wat kun je nog meer ontdekken?’
1. ‘Wat gebeurt hier?’
2. ‘Waaraan zie je dat?’
3. ‘Wat kun je nog meer ontdekken?’
1. ‘Wat gebeurt hier?’
2. ‘Waaraan zie je dat?’
3. ‘Wat kun je nog meer ontdekken?’
1. ‘Wat gebeurt hier?’
2. ‘Waaraan zie je dat?’
3. ‘Wat kun je nog meer ontdekken?’
1. ‘Wat gebeurt hier?’
2. ‘Waaraan zie je dat?’
3. ‘Wat kun je nog meer ontdekken?’
‘Ik ga naar het damestoilet. Met drie vragen. Fijne zondag.
One Response to “Koud Kunstje. Dit is Design Thinking by Doing verhaal 581/1001”