Voor het meeste wat we heel dag doen hoeven we geen originele en waardevolle oplossingen te bedenken. Als je voor een deur staat gaat je hand automatisch naar de klink, die je naar beneden duwt en de deur naar buiten. Je gaat niet bij elke deur een originele, waardevolle manier bedenken om aan de andere kant van die deur te komen. Voor het meeste wat de heel de dag doen hebben onze hersenen filevrije, goed verlichte snelwegen aangelegd die we gedachteloos nemen om te komen waar we willen zijn. Maar wat gebeurt er als die deur niet open gaat als je de klink naar beneden drukt en de deur naar voren? Zo was ik een keer in een kantoor en moest naar het toilet. Ik keek rond in de gang en zag een deur waar ‘Toilet’ op stond. Mijn hand ging naar de klink en ik duwde de deur naar binnen; geen beweging in de deur. Conclusie: het toilet is bezet. Dus liep ik terug naar de vergaderruimte waar mijn collega’s zich bevonden en wachtte ik een aantal minuten. Toen ik na een minuut of 5, die veeeeeeeel langer duren met een volle blaas, nogmaals een poging waagde en het toilet nog niet vrij was, liep ik naar de receptie en vroeg de dame of er misschien nog een andere toilet was. De dame keek me verbaasd aan en vroeg me of ze alle 4 bezet waren. “Alle 4?” vroeg ik, waarop zij antwoordde dat er na de deur met ‘Toilet’ erop 4 heren en 4 dames toiletten bevonden. Ik had twee keer de klink naar beneden en de deur naar binnen geduwd zonder gewenst resultaat, de deur ging echter naar buiten open. Ik denk niet dat ik me ooit dommer heb gevoeld. Achteraf probeerde ik mijn actie goed te praten door te denken dat ik op het verkeerde been gezet was door het woord ‘Toilet’. Als er ‘Toiletten’ had gestaan was het nooit gebeurd. Ik had uiteindelijk hulp van een ander nodig voor de oplossing.
En ‘die ander’ kunnen we vaak goed gebruiken als we op cruisecontrole rondjes aan het rijden zijn op een rotonde zonder afslagen. Iemand die je uit je patroon haalt, een ruk aan het stuur geeft waardoor je je kapot schrikt, je koplampen een ander perpectief bieden, je geen idee hebt waar je heen gaat maar hoopt dat het goed komt.
Er zijn veel manieren om een ander licht op een probleem te laten schijnen. Mensen hebben de unieke kwaliteit zich dingen voor te stellen. Wij hebben verbeeldingskracht. Nike co-founder, Bill Bowerman zei, “If you have a body, you are an athlete.” Ik zeg;
als je hersenen hebt, ben je creatief.
En net als met atleten heb je goede creatieven en nog betere creatieven. En wat maakt de ene creatief beter dan de ander? Niet alleen het feit dat zij/hij meer verbeeldingskracht heeft maar dat zij/hij ook nieuwsgieriger, gedisciplineerder, vasthoudender is………… en beter kan samenwerken.
Maar laat ik me nu even focussen op verbeeldingskracht. Hoe kun je dat trainen? Hoe kun je beter worden in het verbeelden van andere mogelijkheden?
Laten we beginnen met het signaleren van een aantal blokkades die er kunnen optreden als je je verbeeldingskracht wilt aanspreken. Roger von Oech noemt er 10:
- Het juiste antwoord
- Dat is niet logisch
- Volg de regels
- Wees praktisch
- Het is geen spelletje!
- Dit is niet mijn gebied
- Doe niet zo gek
- Vermijd dubbelzinnigheid
- Fouten maken is fout
- Ik ben niet creatief
In ernstige gevallen van verbeeldingsloosheid kunnen meerdere blokkades elkaar snel opvolgen. Resulterend in “ik ben niet creatief” bevestigende gedachten. Het is interessant deze blokkades waar te nemen (ernaar te luisteren; in Engels Listen) maar de stem in je hoofd ook het zwijgen op te leggen (in het Engels is Silent een anagram van Listen) en je vervolgens voor te stellen hoe iemand anders de vraag/het probleem zou oplossen en deze oplossing met open armen te ontvangen. Een bekende techniek is de Superheld; wie is je favoriete Superheld? Welke eigenschappen heeft deze superheld? Kies een eigenschap en zet deze eigenschap vervolgens in om de vraag/het probleem op te lossen. Belangrijk is dat je de kwaliteit van de oplossing niet beoordeelt. Het doel is je verbeeldingskracht te vergroten om tot andere, originele ideeën te komen. Beoordelen doe je later.
Eigenlijk komen alle divergente denktechnieken op hetzelfde neer; het aannemen van een ander perspectief. Een van de leukste manieren die ik zelf veel gebruik zijn de Art Oracles; 50 kaarten gebaseerd op het leven en werk van 50 kunstenaars die je advies geven op drie niveaus; leven, werk en inspiratie:
Zullen we het proberen?
- Bedenk een vraag waar je wel wat hulp bij kunt gebruiken. Begin met Hoe……
- Reply, mail of WhatsApp me deze vraag.
- Kies een nummer tussen 0 en 51.
- Ik publiceer het advies van de kunstenaar
Ben benieuwd. Ik zit er klaar voor.
Om 11.35 kreeg ik de eerste vraag binnen via WhatsApp;
“Wat houdt mij op dit moment tegen? nummer 33”
Ik heb deze in overleg met de vraagsteller vertaald naar; Hoe kan ik mijn vrijheid nemen?
De vraagsteller antwoordde:
“Ha, hier ben ik oprecht blij mee. Goeie gast die Titian, wil ik wel zijn.”
Waarop ik vroeg:
“Welke eigenschap van hem zou je willen inzetten?”
Antwoord:
“he remained competitive in style and production”
Waarop ik de vraagsteller vroeg:
Hoe zou je jouw stijl omschrijven?
Antwoord:
“mijn huidige stijl? Mmmmm, scherp maar soms iets te rationeel, terwijl de concepten waar ik het meest trots op ben juist avontuurlijk en ongebonden waren. Ik kan niet werken zonder een kern van waarheid maar verlang tegelijkertijd naar bevrijdende kunst. Gisteren nog met volle teugen genoten van La Grande Belleza”
Ik heb even overlegd met Titian en we zouden de vraagsteller willen uitdagen een avontuurlijk, ongebonden en oprecht compliment te verwoorden en dit live voor te lezen aan diegene.
Om 11.43 kreeg ik de volgende vraag:
Hoe kan ik het laagdrempelige interventies maken om mensen van hun superego af te helpen? Nummer 47″
Het antwoord kwam van Superego Pablo Picasso:
Waarop de vraag steller antwoordde:
“Tof. Picasso.”
En ik vroeg:
“En hoe helpt Picasso je?”
Antwoord:
“Picasso vertelt me om niet te snel te convergeren en om mezelf uit te dagen het er niet te makkelijk van af te brengen.”
Waarop ik vroeg:
“Concreet? Wat zou Picasso met die Superego’s doen?”
Antwoord:
“Een affaire hebben? 🙂 Hij zou het waarschijnlijk abstraheren tot overkoepelende gedachten. Op een vernieuwende manier laten zien. Daarmee de weg vrijmaken voor een nieuwe stroming.”
Ik heb even overlegd met Pablo en adviseer je om de volgende keer de Superego’s letterlijk de mond te snoeren. Hoe dat mag je zelf bedenken. Doel is om ze in stilte met geometrische vormen (blokkendoos, (L)ego) hun inbreng vorm te laten geven en de groepsleden vervolgens een voor een te laten vertellen wat zij denken wat de opstelling betekent. De maker van de opstelling luistert in stilte met de rug naar de groep en schrijft zoveel mogelijk op van wat hij van de groep hoort.
Ik heb hetzelfde gehad: een toiletschuifdeur met een normale klink! Kreeg ik niet open!
Das nog een level complexer 🙂