In mijn poging een overzicht te maken van mijn favoriete Design Academy eindexamen projecten van dit jaar probeer ik eerst antwoord te krijgen op de vraag waarom ik in mijn voorbereiding voor Social Design kies als eerste categorie in het 500 pagina tellende jaarboek van de Design Academy. Social Design definieer ik als het gezamenlijk transformeren van een huidige situatie in een gewenste situatie. De afgelopen dagen gaf ik voorbeelden van Fran Edgerley (ASSEMBLE) en Jeroen Everaert (MOTHERSHIP). en Theaster Gates. Vandaag wil ik het hebben over Gapfillers. Gapfillers is een organisatie gevestigd in Christchurch, Nieuw Zeeland. Wikipedia:
Christchurch (Maori: Ōtautahi) is de grootste stad op het Zuidereiland en de op een na grootste stad van Nieuw-Zeeland met ruim 380.000 inwoners.
In de nacht van 3 op 4 september 2010 deed er zich in en om Christchurch een aardbeving voor met een kracht tussen 7.1 en 7.4 op de schaal van Richter. Hierbij liepen, vooral in het centrum van de stad, veel (historische) gebouwen aanzienlijke schade op.
Op dinsdagmiddag 22 februari 2011 was er opnieuw een aardbeving in en om Christchurch. Deze beving had een kracht van 6,3 op de schaal van Richter. Hoewel de kracht minder was dan de beving van 2010 vielen er 185 doden en was de schade veel groter dan in september 2010. Zeker 800 historische gebouwen werden verwoest. De kathedraal van Christchurch is bij de beving deels ingestort.
Het laat de stad in een puinhoop achter. Nadat het eerste puin geruimd is, wordt de veerkracht van de samenleving zichtbaar. De ruimte die de ingestorte gebouwen hebben achtergelaten, biedt ruimte voor creativiteit.
In de documentaire ‘The Art of Recovery’ die ik op het Architectuur Filmfestival Rotterdam zag, zag ik dat de lege plekken naast symbool stonden voor verlies en verleden ook ruimte bood om te dansen en te tuinieren. De film laat zien hoe de publieke ruimte bottom-up opnieuw uitgevonden wordt. En stelt daar de gecentraliseerde overheidsplannen voor herstel tegenover. Hoe breng je de ziel van een stad terug na een ramp?
De ramp biedt ruimte voor initiatieven die anders nooit het daglicht hadden gezien. Ik moest bij het kijken naar de film ook denken aan het feit dat er soms iets heel ergs moet gebeuren voordat we echt gaan doen wat we belangrijk vinden. Een van de initiatiefnemers van Gap Filler verloor letterlijk al zijn bezit en voelde zich verlicht.
Gap Filler noemt zich een creatief stadsvernieuwingsinitiatief dat een breed scala aan tijdelijke projecten, evenementen, installaties en voorzieningen in de stad faciliteert.
Een van hun laatste initiatieven is een omgebouwde parkeermeter. In plaats van parkeertickets geeft hij/zij nu tips van gratis dingen die er in de buurt te doen zijn aan nietsvermoedende voorbijgangers. De tips zijn verzameld in een online database door de locale bevolking en een prachtig voorbeeld van een poging om “wat plezier terug te brengen in de stad, mensen rond te laten hangen, ruimte te gebruiken en jezelf te vermaken. Je beter voelen en je weer met de stad verbinden.”
Wat zou jij (blijven) doen als je niets meer had?
En wat zou jij doen voor en met je stad/dorp/plek?
Of zie je er geen gat meer in?
spog
..mnre..